Martxa igandean izango da, 09:30ean Gurutze Santuaren plazatik abiatuta. 11:00etan iritsiko dira eremura, han hamaiketakoa eta ekitaldia egingo dituzte.
Igandeko martxara deitzeko atzo egindako agerraldiaren irudia.
Hilaren 13an (igandea), 09:30ean eta Lezoko Gurutze Santuaren plazatik abiatuta, Jaizkibelen tiro eta maniobra militarrak egiten diren eremura mendi martxa antolatu dute Oarso Bidasoko hainbat eragilek. Hirugarrenez egingo dute martxa. 11:00ak inguruan iritsiko dira eremu horren sarrerara, han hamaiketakoa eta ekitaldia egiteko. Jada, Oarsoaldeko eta Bidasoko 30 eragilek bat egin dute iniziatibarekin. Atxikimendu gehiago iritsiko dira.
Atzo arratsaldean egin zuten martxaren aurkezpena Lezoko plazan. Bertan, martxa babestu duten eragileetako ordezkariak izan ziren. Horiek, euren lan esparrutik eremu militarraren kontrako arrazoien berri eman zuten, baina ideia bat nabarmen gelditu zen: Jaizkibelek bere osotasunean herriena eta herritarrena izan behar duela, hortaz, eremu militarrik ez dutela nahi. Mendiaren %18aren kudeatzaile da Espainiako ejerzitoa (Pasaiak mendian duen jabetzaren erdia, udalerri osoaren herena), eta duela gutxi jakin denez, Espainiako Gobernuak “defentsarako interes nazionaleko eremu” izendatu du mendiaren zati hori Errege Dekretu bidez. Hori bakarrik ez: militarren erabilerarako izango diren hainbat azpiegitura egin dituzte, eta
horiek mendian kalteak eragin dituztela ziurtatu dute. Lizentziarek gabeko obrak izan direla zehaztu dute martxaren deitzaileek, gainera.
Oraingoz martxari baiezkoa eman dioten eragileen nolakotasuna askotarikoa da: mendi taldeak daude, alderdi politikoak, emakume taldeak, gazte taldeak, kirol elkarteak, kultur elkarteak… Beheko zerrendan ikus daitezke den-denak.
Eragileen iritziak
Adibidez, atzoko agerraldian hitz egin zutenen artean Gure Esku Dago-ko kideak izan ziren. Etorkizunean herria nolakoa izango den irudikatzean, herritarren parte hartzearen bitartez iritzia biltzea dela euren zeregina aipatu zuten bertako kideek, eta defendatu zuten herritarrei galdetu behar zaiela ea militarren presentzia nahi ote duten.
Ikuspegi feministatik ere ezezkoa eman zioten militarren zonaldeari, hainbat arrazoirekin. Esan zuten ejerzitoek gizon eredu indartsu, heteropatriarkal eta menperatzailea ezartzen dutela emakume ahul, inozo eta menpekoak irudikatuz, besteak beste. Hala, emakumeen askatasuna ukatzen duen edozein kritikatu behar dela esan zuten, esparru horretan militarrak daudelarik.
Mendi taldeen ikuspegitik ere landu zuten prentsaurrekoan eremu militarrari ezezkoa ematearen argudio sorta. Hala, Jaizkibelen natura balioak aitortzeaz gain, mendiak herritarren neurrizko erabilerarako izan behar duela aldarrikatu zuten, Jaizkibel bertakoen nortasunaren “parte garrantzitsua” dela esatearekin batera.
Gizarte ikuspegitik ejerzitoen gastuak gaitzetsi dituzte martxara deitu duten eragileek, “gizartearen beharrak asetzeko dirurik ez dagoela esaten diguten bitartean, aurrekontu militarrak sekula baino handiagoak dira”; Lezo herri intsumitua dela gogorarazi dute, eta horregatik bertako alkateak atxilotuak, epaituak eta zigortuak izan zirela; militarren jarduna mendian eta herrian “kaltegarria eta arriskutsua” dela nabarmendu dute aldi berean, eta oroitarazi dute mendiko azken sutea, 2014koa, Guardia Zibilak eragin zuela; eta eremu militarraren kontrako jarrera aktiboa 1983tik datorrela adierazi dute, orduko hartan militarren aurkako lehen akanpada egin zelako bertan; aldi berean, memoria historikoaren alorretik oroitarazi dute mendian behartutako lanak egin zituztela frankismoak zigortuek, 1939tik 1943ra, eta 1939an, eremu militarra bereganatzeko, hainbat desjabetze egin zituela Francoren erregimenak 1939an.
Jasotako atxikimenduen zerrenda (behin-behineko zerrenda da)
Xoxolur Mendi Taldea (Lezo), Girizia Mendi Taldea (Oiartzun), Trintxer Mendi Taldea (Pasaia), Trintxerpeko Klub Atletikoa (Pasaia), Itsas Mendi elkartea (Pasaia), Jaizkibel Geonature, Cuarto Mundo, Eguzki, Ekologistak Martxan, Lezoko Ekologi Taldea (Lezo), Lurraren Orena nekazari eta kontsumitzaileen taldea, Labore Irun, Hiritik At, Amankomuna Sarea, Txerrimuño (Lezo), Lakaxita (Irun), Lezoko Gazte Asanblada, Ernai, Lezoko Sorginak Emakume Taldea, Harremantxo Emakume Taldea (Pasaia), Su Txikian Emakume Taldea (Bidasoa), Etxetxo Memoria Historikoaren taldea (Lezo), Bixi-Bixi elkartea (Pasaia), Tiñelu elkartea (Lezo), Muara elkartea (Hondarribia), Lezoko Gure Esku Dago, Lezoko eta Pasaiako EH Bildu, Basari elkartea (Pasaia) eta Jaizkibel Mendi Taldea (Pasaia).
