Etxe huts, bide huts?
Etxebizitza hutsen gaineko azterketa egin berri du Gaindegiak Oiartzunen, udalaren eskariz; azterketak zer egin badagoela agerian utzi du
Gaindegiak etxe hutsen gaineko azterketa egin du Oiartzunen, udalaren eskariz
Etxebizitza hutsak (Eustat-en 2011ko datuak) Errenteria-Orereta. 1.358 Lezo. 252 Oiartzun. 487 Pasaia. 825 Irun. 2.714 Hondarribia. 712Baserri eta etxe bakan asko Oiartzungo etxebizitza hutsen kopurua Oarsoaldeko etxebizitza hutsen kopurua baino pare bat puntu handiagoa da. %11,95ean kokatzen da. Datuari erreparatzean bi faktore kontuan hartu behar dira, Gaindegiak dioenez: «Ez dugu ahaztu behar, Oiartzunek etxebizitza diseminatu asko duela, eta etxe horiek kalean baleude ziur aski asko eta asko erabiliko liratekeela». Modu berean, etxebizitza inbertsio moduan erosi zuten askok Oiartzunen erosi zutela nabarmendu dute. «Gizartearen zahartzea hor dago. Asko izan litezke kopuru hauen kausak», gaineratu dute. Azterketa egiteko Oiartzungo herria hemezortzi esparrutan banatu du Gaindegiak, eta esparru horietako hirutan etxebizitza huts gehien biltzen direla ondorioztatu dute. Etxebizitza huts gehien, guztien %26,3 zehazki, baserriak edota etxegune bakanak dira, guztira, 94 finka. Erdigunetik urrun kokatzen dira gehienak. Etxebizitza huts gehien duen bigarren auzunea Elizalde da, guztien %18,2 —guztira 65 etxebizitza—. Kasu honetan, erdigunean kokatzen dira bizitokiak. Altzibar da etxebizitza huts gehien duen hirugarren auzunea, %13,4. Orotara, 48 etxe. Etxe hutsen batez besteko azalera 93,4 metro koadrokoa da; antzinatasunaren batez bestekoa, aldiz, 57 urtekoa. Politika zuhurragoak Gaindegiak azaldu duenez, udalek oso tresna gutxi dituzte etxebizitza politika integralak garatu ahal izateko, eskumena Eusko Jaurlaritzarena delako. Hala ere, udalek hirigintza antolatzeko eskumena dute, eta beraz, herrian egin beharko liratekeen etxebizitza berrien zenbatekoa eta nolakotasuna erabaki dezakete.
34.038 Etxe huts gipuzkoan Eustat-ek 2013. urtean jasotako datua da.Udal asko, gainera, etxebizitza politikaren bidez finantzatu dira krisiak eztanda egin duen arte, eta maiz, hazkunde demografikoari erantzunez baino, irizpide ekonomiko soilei erreparatuta. Gaindegiak nabarmendu duenez, politika horien ondorioz, lur asko okupatu egin da, eta aldiz, herrien alde zaharretan ez da behar adina inbertsiorik egin. Ziurrenik egoera ekonomiko berriak hala behartuta, etxebizitza politika zuhurragoak egiten hasiak dira udalak, Gaindegian ikusi dutenez. «Eraikita dagoen etxebizitza parkearen kudeaketa efizientea garatu nahi dute». Bide horretan, baina, oraindik zer egin asko badagoela iritzi diote Gaindegiako adituek: «Komenigarria litzateke etxebizitzak berritzeko politika indartsuagoak bultzatzea». Gaindegiaren ustez, neurriak hartzen ez badira, litekeena da Euskal Herrian hurrengo urteetan etxebizitza hutsen kopurua handitzen joatea. «Gaindegiak eginiko azken ikerketan 2030erako Euskal Herriak 100.000 biztanle gutxiago izatea aurreikusten da», ohartarazi dute. Biztanleriaren gutxitze horrek, Gaindegiaren ustez, “erabateko eragina izango du alde zaharretan, baserrietan eta industriaren abaroan eraikitako auzune zenbaitetan”. Horregatik, espazio horiek guztiak aztertu, eta «etorkizunari begira jartzeko une egokia» dela iritzi dio Euskal Herriko Ekonomia eta Gizarte Garapenerako Behategikoak.
Enekoitz Markos, Oiartzungo udaleko zinegotzia:
«Oraindik ez dugu formula, baina behintzat hasiak gara lanean»
Kargua hartu aurretik, etxebizitzaren alorrean aritu zen lanean egun Kirol eta Kultur departamentuko zinegotzi denak; kezkaz bizi du gaia, eta argi du non eragin badela.
Enekoitz Markos, Oiartzungo Udaleko zinegotzia
«Udalak 100.000 euroko partida gorde du etxebizitza politikarako» Enekoitz Markos, zinegotziaBeraz, lehentasuna, pisuetan jarriko duzue oraingoz. Bai. Gehienak Elizalden daude, plaza inguruan, eta baita Altzibarren ere. Udalak horiek konpondu edota horiek konpontzeko laguntzak eman behar baditu, pisu batek erraztasun handiagoak emango ditu familia bakarreko etxeak baino. Zure ustez, Oiartzunen, beharraren gainetik eraiki da? Nik uste dut joera hori gelditu dela Oiartzunen. Saihestu egin da. Martin Beramendiren agintaldian arau subsidiario batzuk onartu zituzten, eta horietan kristoren etxe piloa eraikitzea aurreikusita zegoen. Lortu zen etxebizitza kopurua jaistea, eta ondoren Arraguakoa bertan behera geratu zen eraiki behar zuen enpresak porrot egin zuelako. Nik uste dut, neurri batean behintzat, beharraren gainetik ez eraikitzea lortu dela Oiartzunen. Eraiki diren azkeneko etxebizitzak Altzibarko Olaldekoak dira, eta lortu da denak betetzea, eta gehiengoa oiartzuarrekin. Errekarguak emaitzarik eman al du Oiartzunen? Bai. Behintzat hasiera bat da, ez agian bikainena, baina bai hasiera bat etxebizitza hutsaren definizio baterantz. Zer ekarri du? Adibidez, ikustea erroldaturik ez duten etxebizitza guztiak ez daudela hutsak. Gazte dezente daude, etxetik alde egin eta gero ere gurasoen etxean erroldatuta. Beste kasu batzuetan, etxebizitza horiek negozioak izaten dira; kontsultak, bulegoak… Urteekin hobetzen joan gara, salbuespenetan fintzen. Zer lortu den? Errealitate bat ezagutzea, zenbat etxebizitza dauden eta zein motatakoak. Gainkargu horrekin ere diru bat lortzen da etxebizitza politikara bideratzeko. Baina gainkarguaren helburua ez da horretara mugatzen. Teorian gainkarguaren helburua da etxebizitza huts horiek merkaturatzea, baina nire ustez, hori ez da lortzen. Errekargua jartzeagatik, alokatu nahi ez duenak, ez du alokatzen. Baina kontzeptu hauetaz hitz egiten hasteko balio izan du. Orain badakigu etxebizitza huts batzuk baditugula; jakingo dugu zergatik dauden hutsak eta horrekin lanean has gaitezke. Lehen lan ildo horiek ez ziren planteatu ere egiten.
300 etxebizitza huts
Gaindegiak Oiartzunen egin berri duen azterketaren arabera, 300dik gora etxebizitza huts daude udalerrian.
