"Egindakoa ez galtzeko ari gara lanean"
Eresbil Musikaren Euskal Artxiboak iazko lanaren balantzea egin du eta pozik azaldu da emaitzarekin. Kanpora begirako jarduera ugari antolatu, milioi laurden agiritik gora inbentariatu, eta zazpi funts berri eskuratu ditu. ?
Jon Bagues XVIII. mendeko eskuidatzizko partutura eskutan duela.
Gu kontziente gara, halere, etorkizunari begira ere ari garela lanean» «Herri musika, gazte musika, rock, pop, jazz, punk… musika jasotzen ari gara» «Euskal Herrian ez dago gure lana egiten duen beste erakunderik»Errenteria-Oreretako musika taldeen gida egin zenuten iaz, bestalde. Zergatik erabaki zenuten horri ekitea? Ideia polita iruditu zitzaigun. Gure nahia da dokumentuak biltzea, baina ez dokumentuak soilik jasotzeagatik, gure eginkizuna da egin dena ez galtzea, batetik, baina baita egin denari garrantzia ematea ere. Historia egiteko dokumentuak behar dira, eta horretarako agiriak bildu behar dira, zentzu bat eman. Zentzu hori nola ematen zaio? Katalogoak eginda eta horiek zabalduta. 1960-2016 urte artean gure herrian sortutako taldeak bildu ditugu gida horretan, eta tartean asko eta asko desagertu dira. Gidaren bidez jakinarazi nahi diegu taldeei agiri horiek jasota daudela. Kasu batzuetan talde horien argazkirik ez dugu lortu, grabazio batzuk kaskarrak dira, eta beste batzuk, berriz, grabazio onak. Ez galtzea da lehenengo helburua; bigarrena, jendearen eskura jartzea. Izan ere, artxiboa da Eresbil, baina bildutako hori jendearen eskura jartzen duzue ere. Bai, hori da. Dokumentuak jasotzen ditugu, baina horiek zabaltzea ere bada gure helburua. Eresbilen beste eginkizun nagusi bat da dauden musika dokumentuak egoera onean jasotzea, adibidez, kasetean badaude ahulak dira eta CDra pasatu behar dira, hori ere zaintzen dugu gerora edukiak erabilgarri egon daitezen. Orain, teknologia digitalaren bidez, gure eginkizuna ere bada analogikoak ziren audioak digital bihurtzea eta pixkanaka eskuragarri jartzea sarearen bitartez. Dokumentu horiek zabaltzen ari zarete jada? Bai, sarearen bidez dokumentuak zabaltzen ari gara. Momentuz kaleratzen ari garenak Liburuklik-en bidez egiten ari gara. Eskubide libreak dituzten dokumentu zaharrak ari gara kaleratzen, batez ere 1978ko disko zaharrak eta. Baina denborak aurrera egin ahala dokumentu gehiago jarriko dira doan entzuteko. Krisia. Dena ukitu du eta murrizketak arlo guztietara heldu dira. Eresbilek ere nozitu du krisiaren eragina, eta ondorioz murrizketa? Krisia nabaritu dugu, ezin ukatu. Ez da politikoki zuzena izateagatik, baina egia da erakundeen aldetik babes handia jasotzen dugula. Gure patronatua Eusko Jaurlaritzak, Gipuzkoako Foru Aldundiak, Errenteriako Udalak eta Andra Mari Abesbatzak osatzen dute, eta administrazioek beti ahal dutena egin dute. Zorionez, talde guztia mantendu ahal izan dugu. Guk oso lan espezializatua egiten dugu eta garrantzitsua da taldea mantentzea. Egia da lehen agiri gehiago erosteko aukera genuela, ekintza gehiago antolatzen genituela, aldizkariak eta diskoak argitaratzen genituela… Baina jendea eskuzabala da, eta agiriak eman egiten dizkigu, gehienak doan jasotakoak dira, eta hori eta beste elkarteekin dugun elkartrukea dira Eresbilen salbazioa. Nolakoa da artxiboa osatzeko prozesua. Zein lan dago atzean? Esan beharra dago Eresbilek harreman estua daukala hainbat eragilerekin, horietako bat Euskal Musikarien Elkartea da. Bertan euskal konpositoreak biltzen dira. Adinekoak direnean edo desagertzen direnean harremanetan gaude familiekin eta horrela heltzen dira, gutxinaka, funtsak gureganaino. Interpreteekin, desagertu diren elkarteekin… Une honetan 170 funts ditugu. Joan den urtean funtsen gida egin genuen, eta kontent gelditu gara emaitzarekin. Otsailean berriz ere kaleratuko dugu gida hori, eguneratuta. Aurtengorako erronkak? Ez da izango kalerako aktibitatei begirakoa, iaz izan zen bezala. Barrura begirakoa izango da gehiago. Funtsen gida berrartuko dugu, funts berri dezente ditugu zain, eta tartean bada funts handi bat gitarraren gainekoa. Barakaldoko gitarrista batek gitarrarako 7.000 partitura baino gehiago eta milaka disko ditu, eta hori antolatzen hasi gara. Maiatza amaieran egingo dugun Musikasten, gainera, gitarrari egun bat dedikatu nahi diogu. Ricardo Isasi gitarristaren jaiotzaren mendeurrena da eta gitarrarako obrak idatzi zituen. Kortabarria funtsa ere badago Oñatin, gitarrarako lanekin. Hori guztia hartuta kontzertu berezia antolatuko dugu.Lan handia izango dugu aurten horrekin. Hori bai, gustuko lana. Zenbat lagun ari zarete Eresbilen lanean? Hamar lagun ari gara lanean. Bost dokumentazioarekin aritzen dira eta prozesu guztia egiten dute. Lan handia dago. Izan ere, funtsak jasotzen ditugunean ordenatu egin behar dira, sailkatu, eta hortik aurrera, inbentarioa egin eta katalogatzen joaten gara. Ordenagailuan kontserbazio prozesua hasten da ondoren, partitura bakoitza paper bereziz gordetzen edo janzten da, obra bakoitzak bere kodea dauka eta kutxa berezietan gordetzen da. Hori egina dagoenean digitalizatu behar den edo ez aztertzen da. Digitalizatzen dena kontserbazio arrazoiengatik egiten da, eta datorrenak erabiltzeko aukera izan dezan. Dena digitalizatzea ezinezkoa litzateke agiri pila dugulako. Zer da Jon Bagüesentzat Eresbil? Eresbil, bertan egiten dudan lana, nire bizitza da. 1986an hasi nintzen, eta niretzat pozgarria da ikustea nondik hasi ginen eta nora iritsi garen. Hasieran armairu bat genuen Andra Mari Abesbatzaren egoitza zaharrean; Kaputxinoetako elizaren behealdean lokala izan genuen ondoren; eta orain lokal propioa dugu. Jauzi handia da. Eraikin propioa eta jantzia. Bai, izugarri handitu da artxiboa. Ez da bakarrik edukitzea gainera, bada ere kaleratzea, jendearen eskura jartzea dugun guztia. Beste fase bat da gaur egungoa, publikatzea, gizarteari bueltatzea gizarteak lortu duena. Lanean ari gara beste erakundeekin batera Euskal Herri osoarentzat dokumentazio sistema eratzea lortzeko, eta hori herritarren eskura jartzeko.
