Miniaturazko harribitxiak
San Pedroko itsas modelistek beren altxor kuttunenak erakusgai izan dituzte San Pedroko udal aretoan; kontent daude erakusketak izan duen harrerarekin
Antxon Muguruza, erakusketan, bisitariei azalpenak ematen.
Han, bisitariei harrera egiten Antxon Muguruza ari da. Sanpedrotarra, erakusketa antolatu duen elkarteko kidea da, eta itsas modelismoaren zale amorratua. Kontent dago erakusketak izan duen harrerarekin. Esan duenez, azken bi asteetan, egunero, 25-30 lagun inguruk bisitatu dute erakusketa batez beste.
Bi urtero antolatzen dute itsasontzi maketen erakusketa San Pedron, bertako tailerrean sortzen dituzten maketak eta han eta hemen biltzen dituztenak erakusteko.
Boskote bat ari da gaur egun San Pedroko itsas modelisten tailerrean: Jose Manuel Alvarez, Luis de la Pen?a, Joaquin Mun?iz, Martin Salterain eta Antxon Muguruza dira. Goizero elkartzen dira alkateordetzaren sotoan duten tailerrean, eta han aritzen dira, patxadan, lagun artean, miniaturazko ontzien eraikuntzan, beren aurrekoek erakutsi zieten bezala.
Izan ere, tailerraren sortzaileak beste sanpedrotar entzutetsu batzuk izan ziren. Haien argaz- kia handi-handi izan da erakus- ketan. Gaur egun denak zendu dira, baina haien eskutik ikasi zuten gaur egun aritzen direnek modelismoa: Josetxo Edrosok, Joaquin Fernandezek, Bixente Barralek, Sabino Indak, Estanis Elizasuk eta Juan Palmerrek osatu zuten San Pedroko lehen tailerra.
Galeoien kasuan sokateria sortzeak lan mardula eskatzen du.
Muguruzak gogoan duenez, Juan Palmer izan zen denen maisua. Palmer Mallorcakoa zen, baina itsasoz iritsi zen Pa- saiara eta San Pedrora ezkondu zen. Berak antolatu zuen lehen tailerra, alondegian, Xabier Portugal alkate zela, gaur egun du- ten tailerrean hasi ziren arte.
Aurrekoei zein gaur egungoei, denei, itsasontzien maketak sortzeko zaletasuna lanbidetik datorkie, itsasoan ibili direlako batzuk eta itsasontzien industrian aritu izan direlako besteak, guztiek dute itsasontzien gaineko ezagutza handia.
Erakusketa
San Pedron aurten jarri duten erakusketan denetarik ikus zitekeen. 1940ko hamarkadatik hona Pasaian erabili izan diren era askotako itsasontziak zeu- den tartean. «Bakailaoan aritutako arrantza ontziak, atoiontziak, antxoetarako eta txitxarro- tarako erabilitakoak, traineru bat ere bai….,», zerrendatu du Muguruzak. Baina ez horiek ba- karrik. Gerra ontziak ere ikus zi- tezkeen, transatlantikoak eta ga- leoiak, «norbere zaletasunaren arabera sortutakoak».
Transatlantiko bat sortzeko, 3.600 lan ordu behar dira.
Eta harribitxiren bat ere bai. Muguruzak Tomas Idiazabal hondarribiarrak sortutako Itsas eder baporea goraipatu du: «Perfektua da. Hobeto ezin da egin. Arraunak, itsas salbamendurako materiala… Detaile txikienari ere erreparatu dio, baita izotzarentzako kaxei ere. Motorra jarri eta itsasoratzea besterik ez du falta».
Jende gehiena, hala ere, transatlantikoak erakartzen du, ziurrenik duen lan kargarengatik. Titanic ontziaren antzerako bat sortzeko 3.600 lan ordu behar direla nabarmendu du Muguruzak, eta bapore bat egiteko, berriz, zazpi edo zortzi ordu egunean eginda, sei-zazpi hilabete.
Museoa aldarri
Artxibo oso aberatsa dute San Pedroko modelistek, Palmer eta beren aurrekoen eskutik jasoa. Egiazko itsasontzien planoak dira, eta horiek erabilita sortzen dituzte maketak. Artxiboaz gain, ontzi maketa asko dituzte eraikiak, eta Pasaiako gertuko historiari lotutako bestelako material ugari, baina ez dute hori guztia non gorde, ez eta nola erakutsi.
Horregatik irtenbide bat ere badute buruan eta hala plazara- tu nahi izan dute: San Pedroko Platako Farola eta Senokozuloa ontzi museo iraunkor bilakatzea. «Asturiasen meategien museoa duten bezala, eta Bea- sainen eta Zumarragan trenarena, hemen ontzi museo iraunkor bat beharko genuke Pasaiako gertuko historiaren gaineko material hau guztia jaso eta erakusteko».
