DBHko ikasleak dira aurten ‘Mater ‘ itsasontziak urtero antolatzen duen Ekofish kanpainaren protagonistak; hondakinen arrantzan aritu dira, eta proiektuak landu eta gauzatuko dituzte
Oiongo ikasleak, hondakinak bistaratzeko ahaleginean.
Urtero antolatzen du
Mater Itsasontzi Museoak Ekofish kanpaina duela lau urtetik. Itsas hondakinen problematikaren gaineko sentsibilizazioa sustatu nahi du iniziatibak. Horretarako, urtero, itsas irteerak antolatu ohi ditu San Pedroko kaian amarratuta izan ohi den itsasontziak. Boluntarioekin itsasoratzen dira, hondakinen arrantzan aritzeko, antolatzaileen esanetan «hondakinak arrantzatze horrek esperientzia bikaina eskaintzeaz gain, jarrera eta portaera aldaketak eragiten dituelako».
Aurten, gainera, aurrera urrats bat egin dute antolatzaileek, eta gazteak bilakatu dituzte kanpainaren protagonista, itsasontzi museoaren zuzendari Izaskun Suberbiolak nabarmendu duenez, «itsas hondakinen problematika oso potoloa delako, eta gehiago itxaron gabe kontsumo ohiturak aldatzea ezinbestekoa delako».
Izaskun Suberbiolaren ustez, gazteek izan behar dute «aldaketaren protagonistak», eta horixe bilatu nahi izan dute aurten, hain zuzen, kanpainaren bidez: «Gazteak motibatzea eta partaide aktibo bilakatzea, kutsatzaile izateari utzi eta ingurunearen zaintzaile izatera pasatu daitezen bultzatu». Eta horretarako erronka bat proposatu diete, eta erronkaren protagonista bihurtu dituzte gaztetxoak.
Hiru fase
Hondakinen arrantzara irtetean denek dute arduraren bat.
Aurtengo kanpaina urtarrilean hasi zen, eta maiatzean bukatuko da. Izan ere, hiru fasetan ari baitira lanean DBHko Oiartzun, Martutene eta Oiongo ikasleekin. Lehen bi faseak bukatu berri dituzte, eta hirugarren faseari ekingo diote aurki, gauzatze faseari. Aurretik, baina, lan mordoa egina dute. Lehorrean aritu dira kanpainaren hasieran. Lehen fasean, ikerketa lanak egin zituzten euren ingurune hurbilean, eskolan, etxean, nahiz herrian sortzen diren hondakinak aztertuz, eta horiek nola murriztu daitezkeen hausnartuz.
Horretaz gain, bisitak egin dituzte, Ontzien Sailkapen Plantara birziklatze prozesua ikusteko, eta Jaizkibelgo itsasertzera, han topa daitezkeen hondakinak sailkatu eta garbitzeko.
«Lehen fasean ikasleak kontzientziatu egin ditugu», azaldu du Suberbiolak, «eta euren gertuko egoera aztertuta ikusi ahal izan dute horrela jarraituz gero, zakarrontzi batean biziko garela», gaineratu du. Egoera hori iraultzeko proiektuak proposatzea izan da hurrengo urratsa: «Proposatu dituzte beraiek egin ditzaketen proiektuak, batetik, herriari dagoen arazoaren berri emateko, eta bestetik, kontsumo arduratsuan oinarritutako ohiturak sustatzeko».
Aurtengoa esperientzia pilotua izan da, eta oso positiboa suertatu da
Aurrera begira lanketa iraunkorra izan dadin lortu nahi dute antolatzaileek
Suberbiolak nabarmendu duenez, modu honetan, irakasgai bat ere helarazi nahi izan diete: «Jabetzea kontsumitzaile bezala botere handia dutela. Behin bakarrik erabiltzen ditugun plastikoak ekidin, poltsak-eta adibidez, bilgarri askorekin datozen janariak erosteari utzi. Nahiz eta kontziente ez izan, kontsumitzaileok botere handia dugu. Guk ez baldin baditugu horiek erosten, azkenean enpresek ez dituzte horiek ekoiztuko ez eta merkaturatuko, eta horrela beste kontsumo eredu bat sustatuko dugu».
Gazteen «antisistema» jarrera ere baliatu nahi izan dute kanpainaren bultzatzaileek, «gure kontsumo ohiturak birpentsatu eta sistema honek zabortegi batean bizitzera kondenatzen gaituela salatzeko». Zentzu horretan, «esperientzia pilotu» bat izan dela, eta «oso aberatsa» izaten ari dela baietsi du Suberbiolak.
Eskifaia ekoaktiboa
Plastikoak jasotzen dituzte sare eta xalabardoen laguntzaz.
15 eta 16 urte arteko gazteek lehen fasean egindako lan mardulak saria ere izan du gerora. Ingurumenarekin konprometitu diren ikasleei Mater itsasontziko eskifaiaren kide izateko aukera eskaini diete, bertan itsasoratzeko, eta bertatik itsas hondakinak arrantzatzeko. «Gure tripulazioko partaide izateko ezinbesteko baldintza horixe baita, aurrerapauso bat egin eta aldaketa gauzatu nahi izatea. Nolabaiteko sari bat da itsasontzira etortzea, konpromisoa saritzeko modu bat», azaldu du Suberbiolak. Eta horretan aritu dira ikasleak azken asteetan,
itsas hondakinen arrantzan.
Kanpaina, hala ere, ez da oraindik guztiz bukatu. Hirugarren eta azken fasea dute egiteke, hain zuzen ere, gauzatze fasea. Gauzatze fasean ikasleek hartu dituzten konpromisoak publiko egingo dituzte euren herriko erakunde eta eragileen aurrean.
Oiartzunen, esaterako, hilaren 15ean egingo dute aurkezpena Elizaldeko eta Haurtzaroko ikasleek, udaletxean, eta maiatzean ibai garbiketa bat egingo dute ikasleek sustatuta. Horrez gain, telazko poltsen proiektu bat jarriko dute martxan Oiartzungo dendetan. Bezeroek plastikozko poltsak har ez ditzaten, ikasleek kamiseta zaharrekin poltsak egingo dituzte.
«Horiek maiatzean gauzatuko dira eta ebaluatu ahal izan ditugu», aurreratu du Suberbiolak, iragarri duenez, beren asmoa delako «lanketa hau iraunkorra» bihurtzea.
