Era artisauan egindako pasta freskoa zein lehorra, baita prestatutako platerak ere eskainiko dituzte Zituenen Naiara Retegi eta Iker Eizagirre oiartzuarrak .
Eizagirre eta Retegi Zituene Pasta Obradore Kooperatiboan.
jaia egingo dute larunbatean (hilak 14) 16:30ean. Pastaz egindako pintxoak, edaria eta musika zuzenean eskainiko dute Errenteria-Oreretako Erdiko Kaleko 10. zenbakian dagoen obradorean.
Naiara Retegi eta Iker Eizagirre oiartzuarrak daude Zituene Pasta Obradore Kooperatiboaren atzean, eta azkenean ametsa beteko dute. Larunbateko ekitaldiarekin, ateak zabalduko dituztela esan du Retegik, “jai txiki baten bidez, musika zuzenean izango da, lagun batzuk etorriko dira jotzera eta gure produktua dastatzeko pasta pintxo batzuk egingo ditugu”. Batez ere jendearen jakin nahia ase nahi dutela dio Retegik, “sukalderaino sartzeko aukera izango du jendeak, obradorea bertatik bertara ezagutzeko, pasta asko jaten delako baina ezer gutxi dakigulako hura egiteko prozesuaz”. Larunbatean, beraz, horretarako aukera ere eskainiko dute biek, artisau moduan egindako pasta ekologikoa nola ekoizten duten azalduta.
Leku goxoa eraiki dute Retegik eta Eizagirrek, atsegina, eta sekreturik gabekoa, bertara iristen denak begi bistan izango baititu pasta egiteko obradorea, prozesua eta salduko dituzten kozinatutako platerak nola egiten dituzten.
Salmentarako, berriz, astelehenean zabalduko dituzte ateak, hilaren 16an, goiz eta arratsaldez. Era artisauan egindako pasta freskoa zein lehorra, baita prestatutako platerak ere eskainiko ditu Zituenek. “Pasta mundu bat da —azaldu du Retegik— mota ikaragarri pila daude, eta gure helburua instalazio propioak izatea zen eta eskaintzen dugun guztia guk ekoiztua izatea. Hasieran mugatuta izango gara, baina erritmoa hartzen goazen heinean, mota mordoa dago egiteko. Momentuz hiru zerealekin ari gara: garia integrala edo txuria, espelta eta zekalearekin”.
Eskaintzen duten guztia artisaua izateaz gain, ekologikoa ere bada, eta hornitzaileak ahal diren gertukoenak dituzte.
Motak mila dira, baita pastaren formak ere, eta bakoitzak bere gustuak dituela nabarmendu du Retegik, “momentuz lau forma ditugu: motza, luzea, ravioliak eta lasagnak. Hortik aurrera probatzen joatea da, adibidez zerekin bete nahi duzun, piper hautsa sartzen diozu eta beste kolore bat hartzen du, edota erremolatxa sartuta… Pastaren abanikoa, beraz, gure energiaren araberakoa izango dugu”.
Pasta egiteko prozesuaz ere mintzatu da Retegi, “oratu egin behar da lehenengo, semola edo irina botatzen diogu eta urarekin oratzen da 20 minutuz. Oratzerakoan tenperatura hartzen du, glutena osatzen da, proteina, eta horrek ematen dio gogortasuna gero pasta egiteko. Makinak berak estutzen du, indarrarekin ateratzen du pita batzuetatik eta forma ematen dio. Mozten dugu eta listo. Hori pasta freskoa da, daukan ur kopurua %30-35 artekoa izaten da. Jendea oro har ohituta dago pasta lehorra jaten, deshidratatua dagoena, ur kopurua kentzen zaio %10etik behera utzi arte eta horretarako beste prozesua jarraitu behar du, lehortzearena. Horretarako lehorgailu bat dugu”.
Lehor zein freskoarekin arituko dira lanean Zituenen, baina freskoaren aldeko apustua egin nahi dutela nabarmendu du Retegik, “kalitate gehiago daukala iruditzen zaigu, prozesu aldetik oso sinplea delako, produktuaren propietateak hobeagoak dira ez dituelako pasatu behar hamabi ordu lehortzen, nahiz eta tenperatuta baxuetan izan. Nabaritzen da azkenean, zaporean, testuran. Horregatik freskoaren aldeko apustua”.
Ohiturak, edo komertzializatzeko baldintzek, ordea, eragiten dutela dio, “azkenean, pasta freskoa astebete baten buruan jan behar duzu, epe jakina duzu. Abaniko guztia izan behar dugu, soltean, ontziratua… guk dena eskainiko dugu, ahal dugun guztia. Jende ugarik galdetu digu digu ‘pasta bakarrik?’, oso sinplea balitz bezala, baina izugarria da pastaren mundua, zenbaterako aukerak dauden, eta guk oso kultura murritza dugu horren inguruan”.
Gipuzkoan lehena
Gipuzkoa osoan ez dago halako obradore edo proiekturik, Zituene izango da lehena. Proiektua abiatzea “zoramena” izan dela dio Retegik. Obradorea izango dute larunbatetik aurrera, baina duela urte eta erdi hasi ziren pasta ekoizten, “abentura bat izan da. Guk ez genekien pasta egiten, ez genekien negozio bat aurrera ateratzen. Hori bai, ez gara inoiz bakarrik sentitu”.
Lokala larunbatean zabaltzeko azken lanak egiten ari dira eta apur bat urduri daudela aitortu du Retegik, “baina kristoren ilusioarekin, egi bihurtu dugulako. Jendea galdetu eta galdetu ibili da, eta orain egi bihurtu dela ikustea, izugarria da. Bederatzi hilabete eman ditugu obretan, baina ez horretan bakarrik, kooperatibari forma emateko beste arlo ugari lantzen aritu gara, ekoizpena ez dugu inoiz eten bezero finkoak ditugulako eta zaindu behar genituelako”.
Orain arte, astelehenak izan dituzte egun garrantzitsuenak kontsumo taldeetan banatzen dutelako ekoizten duten pasta, “astelehen osoa ekoizpenarekin eta ontziratzen ematen dugu arratsaldean banaketa egiteko, asteazkenetan ere bai. Obradorea zabalduta, egunero egiten hasiko gara”.
Helburua oso lokala dutela dio, “Bizkaian badaude beste ekoizleak, eta guk Oarsoaldea, Bidasoa, Donostia ditugu gertu, horiek dira gure helburua”.
Pentsatzen dute lehen hilabetea “zoratzekoa” izango dela, “nabaritzen ari gara jendea herrian oso gainean dagoela noiz zabalduko dugun galdetzen. Etortzera gonbidatzen dugu jendea, galdetzera, asetzera jakin-mina beldurrik gabe, eta ezagutu dezatela proiektua”.
Izan ere, azken hori, proiektua da Zituene Pasta Obradore Kooperatiboaren “puntu fuertea” Retegirentzat, “ez ditugu makarroiak egiten soilki, eta produktutik harago da garrantzitsua proiektua bera. Jendea etortzen denean ekoizpen eremua begi bistan izango du, pedagogikoa izatea nahi dugu jendeak jakiteko nola egiten den pasta, zabalik egotea”.
Harago jo du eta beren burua eragile gisa ikusten dutela esan du, “bizibide bat da gu biontzat Zituene, baina eragile politiko sentitzen gara eta ikuspegi horretatik, herriarekiko betebehar bat dugu, formazioa lantzeko edota pedagogia egiteko. Mami asko dago atzetik. Erabaki bakoitza politikoa da, hausnarketa egin behar da, eta gure proiektuaren atzean hausnarketa handia dago erabakitako gauza bakoitzean: Goiener aukeratu dugu energia kudeatzeko gurean, software librea, edota kooperatiba izatea. Jendeak hori ulertzea nahi genuke”.
Zituenek datorren astean zabalduko ditu ateak, eta kalitatea eskainiko du, era artisauan egindako pasta mota ezberdinak, hausnarketa eta ekonomia sozial eta eraldatzailearen balioak hedatu nahi dituen proiektua oinarrian hartuta.
