Aitortza, erreparazioa, ez errepikatzeko bermea
Aurrera urratsak egin badira ere, ez dagoela gaur egun torturaren onarpena, erreparazioa eta berriz ere ez gertatzeko bermerik nabarmendu du ezker abertzaleak.
Ezker abertzaleak Torturaren Aurkako Egunean egindako elkarretaratzea. Torturaren Aurkako Egunaren harira elkarretaratzera deitu zuen atzo Oreretako Ezker Abertzaleak Herriko Plazan. Aitortza, erreparazioa eta ez errepikatzeko bermea, horiek Tortura atzekoz aurrera idatzia zuen pankartaren atzean bildu zirenen eskaerak. Torturaren aitortzan, pausu garrantzitsuak eman zirela iaz aitortu zuen ezker abertzaleak elkarretaratze ondorengo irakurketan, Eusko Jaurlaritzako Giza Eskubideen Idazkaritzak Kriminologiaren Euskal Institutuari eta EHU Euskal Herriko Unibertsitateari enkargatutako txostenaren aurkezpenari esker, “torturaren erabilpena sistematikoa izan dela ondorioztatzeko baliagarria izan da”. Hala ere, ez dagoela gaur egun onarpena, erreparazioa eta berriz ere ez gertatzeko bermerik nabarmendu zuen.
Horren adibide da ezker abertzalearentzat Nafarroako Auzitegi Gorenak pasa den urtarrilaren 3an torturaren erabilpena ikertzeko Nafarroako Gobernuak emandako diru laguntza baliogabetu izana. Torturaren existentziak eta erabilpen sistematikoak, gatazkaren existentzia eta aktore ezberdinen inplikazioa erakusten duela jarri zuten agerian atzoko elkarretaratzean bildutakoek, “gatazkan alde guztiek parte hartu dutela irudikatuz eta gure posizio politikoa indartuz”.
Eragile politiko askoren lehentasuna iraganeko logikan jarraitzea dela salatu zuen, bestalde, ezker abertzaleak. Horiei guztiei leporatu die ezker abertzaleari etengabe eskatzea bere iraganari uko egin eta urrats gehiago egin ditzala, “garaile eta garaituen eskema elikatzen duten bitartean, eta gatazkaren ondorioen inguruko erabaki oro blokeatzeko saiakerak justifikatzen dituzte”.
Gatazka politikoaren biktima guztien aitortza integrala jasoko duen errelatoa indartu beharra nabarmendu dute, “torturaren errealitatea aitortu behar dela aldarrikatu behar da, irtenbideak bilatu eta justizia trantsizionalerantz pausoak emateko. Torturapean egindako deklarazioen ondorioz kide ugarik urte luzeak bete dituzte espetxean edo espetxeratuak jarraitzen dute. Torturaren aitortzak, eztabaida hori zabaltzea ekarri behar du”.
Lau milatik gora ebidentzia txostenean
Paco Etxebarria auzitegiko medikuak eta haren lantaldeak egin zuten torturaren gaineko ikerketa. Euskal Herriko 3.400 pertsonek jasandako lau milatik gora ebidentzia jarri ditu mahai gainean, Tortura: 1960-2014 ikerketaren txostenean Etxeberriak eta bere lantaldeak. Dokumentuan jasotako datuen arabera, Guardia Zibila eta Espainiako Poliziari egotzi zaizkie tortura gehien, 1.792 lehenari eta 1.785 bigarrenari. Ertzaintzaren aurkako 336 salaketa jaso dituzte dokumentuan.
