[Galeria] Hiru emakumeren bahiketa, tortura eta bortxaketa, nahiz azokan lanean aritzen ziren emakumeen gaineko lanak, irabazle
Eli Etxabeguren errenteriarra eta Goiatz Labandibar oiartzuarra dira Mariasun Landa Sarien irabazleak. Axun Ertzibengoa Aizpiolea errenteriarraren lanak aipamen berezia jaso du sari banaketan.
Mariasun Landa Sari banaketa. Argazkia: Carrera Mariasun Landa Sariak banatu zituzten larunbatean. Agertoki paregabea aukeratu zuten, gainera, sari banaketarako: ateak zabaldu berri dituen Emakumeen Etxea. Eli Etxabeguren errenteriarrak irabazi du Emakumezkoen Begirada saileko saria, eta Goiatz Labandibar oiartzuarrak Emakumezkoei Begirada atalekoa. Sari banaketan aipamen berezia jaso zuen Axun Ertzibengoa Aizpioleak aurkeztutako lanak.
1979-1980 urteetara atzera egin du Etxabegurenek Errenteria herria, memoriaren alzheimer lanarekin. Errenteria-Oreretan asko eta askorentzat ezezaguna izan den gai latza aukeratu du errenteriarrak: aipatu urteetan jazotako hiru emakumeren bahiketa, tortura eta bortxaketa. Horien atzean, Batallon Vasco Español eta Grupos Armados Españoles talde parapolizialak. Etxabegurenek gertaera haiek beldurra eta haserrea zabaltzearekin batera, agentzia eta erresistentzia feministaren sorrera izan zirela jaso du, “Errenteriako Emakume Taldea indarberritu zen horrela”. Emakumeak lehen lerrora pasa ziren, pairatzen ari ziren biolentzia gordinari aurre egiteko, ordura arte ikusi gabeko errealitateak sortuz.
Emakume horiei guztiei aitortza egin die Etxabegurenek bere lanarekin, eta bide batez zabaltzen lagundu du lausoa den gertakari horien memoria alzheimerrak ezaba ez dezan. Aitortza kolektiboa da egin duena bere lanarekin, hamarkada hartan, kaleak hartu eta beren gorputzak gudu zelai gisa erabili zituzten talde parapolizialei aurre egiteko antolatu eta borrokan aritu ziren emakume haiei guztiei.
Labandibarrek Errenteriako azokan lanean aritzen ziren emakumeetaz idatzi du: esneketariak eta barazki saltzaileak. Espazioari egin dio erreferentzia emakumeen bilgune izan zelako Errenteriako merkatua, emakumeen plaza. Emakumeek egin duten eta egun egiten jarraitzen duten lanari aitortza da, makina bat emakume baserritarrek egindakoa, gure herrietako paisaien parte garrantzitsu izan dena, baina haien espazioei ere aipamena da: Foru plazan izan zen merkatuari (egun Merkatuzar denean zegoenari), eta gaur egun Niessen merkatalguneko sarreran dagoenari. Errenteriako merkatua, emakumeen plaza lanean bikain jaso ditu Labandibarrek Juani Asteasuinzarra esneketari eta barazki saltzaile izandakoaren ibiliak, garai batean ugaria izangatik ere, ia ezustean pasa den kolektibo baten lana eta ekarpenaren lekuko gisa.
Axun Ertzibengoa Aizpiolearen Mari Tere Paskual Zapirain, gerrak isildu ez zuen ahotsa lanak jaso zuen aipamen berezia. Arina, bizia eta zuzena da errenteriarraren lana.
