Gaztetxo oiartzuarrek IKT teknologiaren erabilpenaren berri eman dute
Adin Txikikoen Mahaiak mugikorraren eta abarren erabileraren azterketa egin du hirugarren aldiz. Ikerketaren emaitzak aurkeztu dituzte.
Oiartzungo Adin Txikikoen Mahaia hilero elkartzen da, eta beren lana da haur eta gaztetxoen beharrak aztertu eta horiek lantzea. Horietako bat da gazteenek Informazio eta Komunikazio Teknologiekin (IKT) duten harremana eta erabilera.
Oiartzungo gaztetxoek IKTen erabilerari buruzko azterketa aurkeztu zuten atzo bibliotekan. Ardura sortzen du gaiak, eta horren froga izan zen prestatutako eserlekuen halako bi behar izan zituztela. Guztira, 40 gurasotik gora hurbildu ziren aurkezpenera.
2015ean, lehen aldiz
Arkaitz Lareki EHUko Didaktika irakasleak eman zituen emaitzen nondik norakoak. Lehenik eta behin, gogorarazi zuen lehen azterketa 2015ean egin zutela, eta bigarrena, 2017an. Horietan identifikatutako esku-hartzeak Argintzako Javier Bravo hezitzaileak egin ditu. Hirugarren honetan, Haurtzaro eta Elizaldeko LH 5 eta DBH 4 mailen arteko gazteen ohiturak jaso dituzte.
Hitzaldiaren amuetako bat izan zen ea haurrei noiz eman behar zaien eskuko telefonoa, eta Larekik azaldu zuen bakoitzak ikusi beharko duela. Gurasoek buruan dituzten hainbat galdera plazaratu zituen: “Baldintzarik gabe ala besterik gabe eman behar zaie? Instagram jarriko dute? Zer egin dezaket arriskuak murrizteko? Eskoletan zerbait egiten al dute?”.
40 bat guraso hurbildu ziren liburutegira.
Zatika joan zen Lareki. AEBtako, Espainiako Estatuko eta EAEko datuak eman zituen, eta jakinarazi zuen hiru euskal lurralde horietan 15 eta 29 urte arteko gazteen %99k duela sare sozialen bat. Sor litezkeen arazoak, gainera, eskolatik kanpo sortzen direla nabarmendu zuen.
Erregulazioaren eremuan sartu zen. “Oso gutxi erregulatzen dira, eta erregulatzen diren kasu apur horietan, oso gutxi betetzen dira”. Hainbat arau zerrendatu zituen, erabilera mugatu edo arautzen dutenak: Interneteko erabiltzaileek jarritako arau minimoak (netiquette); enpresenak; legeak…
Erabilpen desegokia
Erabilpen desegokiei dagokienez, Internet eta autoak gidatzea alderatu zituen. “Trafiko arauak betetzen badira, aukera gutxiago dago istripuak edukitzeko. Bada teknologia hauekin, berdin”.
Hainbat arriskuren berri eman zuen Larekik: spyware-a; sexting-a (norberaren artxibo sexualak partekatu, eta bigarren pertsona horrek zabaltzea); cyberbullying-a (eskolakoa baino arriskutsuagoa, bestea etxera iristean arintzen baita); phishing-a (datu bankarioak eta abar lapurtzea); grooming-a (adin txikikoak balira bezala profilak sortzen dituzten helduak)…
Balizko arrisku horiek identifikatze aldera, galdetegia banatu dute Oiartzungo 600 ikasleren artean. Honako arloei buruzko datuak eskatu zizkieten gaztetxoei: erabilera ohiturak; edukiak eta deskargak. Gmail, Whatsapp, Instagram eta Snapchat dira gehien erabiltzen direnak.
Duela lau urteko erabilera okerren datuekin alderatuta, zertxobait hobetu direla jakinarazi zuen Larekik. Hainbat joera detektatu dituzte, eta erabilera desegokia ez da nagusitzen. Hala ere, badaude aurkitu dituzte egitate batzuk: gehiegizko erabilera; helduentzako edukietan nabigatu (%20k aitortu dute); pasahitza errazak edota beste batzuei jakinaraztea; ezagunak ez direnen lagun-eskariak onartzea; argazkiak partekatzea, agertzen denaren baimenik gabe…
Lanketa
Ikerketaren irakurketaren ondoren, ikasleekin lanean ari den Javier Bravok hartu zuen hitza. Eskoletan egiten ari diren lana azaldu zien han bildutako gurasoei. Ikasleei arriskuak zeintzuk diren ohartarazten diete, prebenitzeko, eta erabilera arduratsua sustatzen dute. Horrez gain, ikasleen artean solasaldiak akuilatzen dituzte, eta ahal bezain beste ematen diete hitza.
Larekik, aurkezpena bukatzeko, hainbat aholku eman zizkien gurasoei seme-alabei transmiti diezaieten, betiere garbi utziz bakoitzak bere erritmoa eta egoera duela: mugak; jarrera mingarriei uko egin; zuhur jokatu; baimenik gabeko argitalpenik ez; bakoitzaren nortasun digitala errespetatu; ezagutzen ez dituztenak lagun bezala ez onartu…
Domi Azpiroz Gizarte-Ongizate zinegotziak aipatu zuen erabilera ezegokiak behera egin duela esku-hartze bat egon delako, eta gaiari buruzko informazioa eskatzen zaiela eskolei. Bide batez, gurasoei eskatu zien erabilera okerren baten berri izanez gero, jakinarazteko.
Bukaeran gurasoek hartu zuten hitza, eta beren esperientzia pertsonalak partekatu zituzten. Horietako batek Larekiri zuzenean galdetu zion ea zein adin den onena eskuko telefono bat emateko, eta hark erantzun zion idealena LHtik DBHrako salto horretan dela. Nahiak, baina, errealitatearekin talka egiten duela penatu zen.
Atzoko hitzaldiarekin ez da gaiaren lanketa bukatu. 2019/2020 ikasturte hasieran gurasoei bideratutako beste hitzaldi bat antolatuko da, kasu horretan, erabilera desegokiak ematen diren kasuetan nola jokatu lantzeko.
