Tomas Garbizuren balio handiko lan bat berreskuratu dute
Tomas Garbizu lezoarrak egindakoa, biolin eta orkestrarako euskal sortzaile batek egindako lehen lana da. Ikerleta lan sakona egin dute.
Musikenen aurkeztu dute kultur ikerketa. Tomas Garbizu konpositoreak (Lezo, 1901-Donostia, 1989) sortutako Biolin eta orkestrarako kontzertu magikoa (1959-1960 artean konposatua) obra berreskuratu dute, ikerketa lan sakon baten ondoren, Josu Okiñenak eta Jon Makusok. Biolin eta orkestrarako kontzertuen artean, euskaldun batek historian egindako lehena da, eta XX. eta XXI. mendeen artean Espainiako Estatuan egin diren bostetako bat. Maisulana da, baina guztiz osatu gabe zegoen. Ikerlarien zeregina izan da hura osatu eta berreskuratzea. Gaur bete dira 30 urte Tomas Garbizu hil zela, eta beraz, gaur bertan aurkeztu dute egindakoa, Musikenen: jatorrizko eskuizkribua, euskal musikan espezializatutako Oficina Ediciones argitaletxeak argitaratutako partitura, eta Lezon Garbizuren omenez egingo den kontzertua dira argitara eman dituztenak.
Hiru urteko ikerketa lana egin dute Makusok eta Okiñenak lana osatu eta berreskuratzeko. Esan dutenez, 1960ko maiatzaren 22an estreinatu zen lan hori Donostiako Victoria Eugenian, Eduardo Hernandez Sasiain biolin jotzailearen eskutik. Esan dute osatu gabe eta argitara eman gabeko kontzertua dela berreskuratu dutena, eta lan horretan une gozo eta gaziak izan dituztela, “ia hiru urte eman ditugu Garbizuren idazkera deszifratzen, oso gogorra delako. Bestetik, ez dugu ikertu soilik dokumentuen analisiaren bidez; 300 dokumenturen ikerketaren bidez aurrera eraman dugu hau guztia”, esan du Okiñenak.
Jon Makuso lezoarra da. Harentzat pasio izan da lanaren berreskuraketan buru-belarri aritzea. 2016an, Musikeneko ikasle zela, ohartu zen Garbizuren lana ez zegoela behar adina aitortua, “haren figura goraipatu nahi nuen”. Garbizuren ibilbide musikala aztertzen hasi, eta Patxi Intxaurrandietarekin eta Serafina Iribarrenekin (Garbizuen senidea) harremanetan jarri ondoren, ohartu zen biolin eta orkrestarako kontzertu baliotsua egina zuela, eta hura Eresbilen zegoela, osatu gabe. “Harribitxi bat da. Une benetan harrigarriak ditu. Maila handiko une zoragarri eta magikoak ditu. Garbizu asko entzuten den egilea ez izan arren, bere musika kalitatea izugarrizkoa dela uste dut”. Makusok, Garbizuren lana katalogatzen jardungo duela adierazi du.
Herrian, jarduerak
Gaurko agerraldian Josu Okiñena eta Jon Makuso lezoarraz gain —Garbizuri buruzko doktorego tesia egiten ari da—, Jesus Mari Martiarena Lezoko alkatea, Ion Pombar Lezoko Kultura zinegotzia, eta Bingen Zupiria Eusko Jaurlaritzako Kultura kontseilaria izan dira,
Makusok iragarri duenez, Lezon gaiarekin lotutako errezitaldia eta hitzaldia —Makusok emana— egingo dituzte. Aldi berean, ikertzaileek eskerrak eman dizkiote Lezoko Udalari ikerketa lanean azaldu duen prestutasunagatik eta laguntzagatik. Udaletik esan dute euren kulturaren aldeko apustuaren barruan kokatu behar dela Tomas Garbizuren lana berreskuratzeko ahalegina, “udalaren izenean zoriondu eta eskerrak ematea besterik ez zait geratzen”, esan du alkateak.
