Euskaldunen eskolatzeaz arduratu zen emakumea
Lezoko kale izendegian emakume izenarekin karrika bakarra dago, Agustina Lizarazu Larbururena hain zuzen ere. Irakaskuntzan, Lezoko euskaldunentzat garrantzitsua izan zen haren ekarpena.
Agustina Lizarazu Larburu (Auxtiña, lezoarrontzat) lezoar emakumea, Manuel Intxaurrandieta Isasarekin esposatua eta zazpi seme-alaben ama izan zen: Emilio, Maria Rosario, Martin Jose, Anastasio, Gabriel, Fernando eta Manuel Maria. 1873an jaio, eta 1965ean hil zen Lizarazu.
Seme-alabez gainera, beste herritarren heziketaz arduratuta, Kale Nagusiko Maisu Kristobalen etxabean herriko haurren zaintzarekin batera dotrina, irakurketa eta idazketa, dena jolasean eta kantuan irakasten jardun zuen emakumea izan zen.
Eskolaurreko haurren irakaskuntzara mugatu bazen ere, bistan da oso garrantzitsua izan zela eskola hau Lezoko euskaldunontzat, gure herriko irakaskuntzak euskararekiko zuen gabezia eta kezka adierazten zuelako nolabait, eta herritarrek konfiantza osoz herriko emakume ezagunaren esku uzten zituztelako euren haurrak, euskarazko haurtzaindegiaren funtzioa beteaz. Arrakastatsua suertatu zen, XX. mende hasierako lezoar gehienak bertan ibili zirelako.
Eskola ordu horiek erreal batzuen truk izaten omen ziren, nahiz eta askok ordaindu ez, bizi zuten egoera ekonomikoa zela eta. Baina hori ez omen zen oztopo izaten eskolatzeko tenorean.
Eta bere lana eskertzeko modua herriko kale bati bere izena ezartzea izan zen, Rafael Izulain alkatearen agintepean. 1960ko hamarkadaren bukaera aldera erabaki zuten Lezoko kale bati Agustina Lizarazu izena jartzea».
KALE IZENDEGIAN EMAKUME IZEN GEHIAGO NAHI DITU UDALBATZAK
Urko Etxebeste-Lezo
Agustina Lizarazuren kaleaz gain, Lezoko eremu publikoan bada emakume izena daraman beste eraikin bat, Koldobide Gezala pilotalekua alegia. Lezoar raketistaren omenez jarri zioten izen hori Bekoerrotako frontoiari 2018ko irailean.
Zentzu horretan, martxoko udalbatzarrean udalbatzak erabaki zuen herriko kale izendegian emakumeen presentzia areagotzea, PSE-EEk aurkeztutako mozioa gobernu taldeak (EAJ eta PSE-EE) onartu egin zuelako.
EH Bilduk abstentziora jo zuen, eta horren arrazoia argudiatu zuen: «Ongi dago kale izendegian ere kontuan hartzea emakumeen izenak. Baina marketin kanpaina iruditu zaigu mozioa. Izan ere, 2019ko aurrekontuetan erdira jaitsi zen Berdintasun Sailaren aurrekontua. Berdintasunaren aldeko borrokak baliabideak behar ditu, eta udalari dagokionez, baliabide horiek udal aurrekontuetan islada izan behar dute berdintasun politikak garatzeko bidean».