Oiartzueraren gida aurkeztu dute
Lau atalez osatua dago, eta herriari begirako gida bat da. Herri hizkeraren eta euskara batuaren arteko zubi lanak egin nahi ditu.
Lehen hazia 2020ean jarri bazuten ere, gaur aurkeztu du Itsaso Aldai egileak Ttur-Ttur Euskaltzaleon Bilguneak eta Oiartzungo Udalak elkarlanean sortu duten Oiartzungo hizkera erabiltzeko gida. Aldaik azaldu du gida horrek “herri hizkeraren eta euskara batuaren arteko zubi lanak” egin nahi dituela: “Herri hizkera beti lotu izan dugu lagun arteko erregistroarekin eta batua erregistro formalarekin. Ideia edo arrakala hori puskatu eta lausotu nahi du gidak”.
Koldo Zuazoren aipamen bat egin nahi izan du Aldaik, eta testuinguru horretan kokatu nahi dutela gida:
Uste izan dugu hizkuntza jasoa eta jantzia eraikitzeko ez zela aski apain eta ez zela aski duin geure eguneroko jardunean generabilena. ‘Larre’ saina zerion nonbait hizkera horri eta, itxura ‘nobleagoa’ izango bazuen antzinako eta urruneko hitzak beharko genituen geure idazkietan tartekatu. Zenbat eta halako ugariago eta ezezagunago erabili, orduan eta jasoago izango bide zen, gainera, gure hizkera. Usteak uste, euskara zailtzea eta hiztun arruntarengandik urruntzea izan da jokabide horrek ekarri digun ‘onura’. Irudi batez baliatzea zilegi bazait, benetako oreka Txirrita eta Axular uztartzean datzala esango nuke nik neuk.
“Herriari begirako” gida bat dela argi utzi du egileak: “Herri hizkerak herrikoak dira eta herriak adostu behar ditu, nahiz eta gida honetan irizpide multzo bat proposatu dugun”. Proposatu hitza, hain zuzen, horregatik erabili du, gida “itxita” badago ere, “argi” utzi nahi baitu “irekia” dela”: “Hemendik aurrera herritarrek ekarpenak egitea nahi dugu, denen artean aberasteko”.
Honakoa da osatu duten lehen alea, baina Aldai ziur da “lanean” jarraituko dutela ekarpenak jasotzen jarraitzeko: “Osatzeko asmoa dugu, eta dinamikoa izatea bilatu nahi dugu, denen artean osatzeko. Aro digitalak eguneratzen jarraitzeko aukera ematen digu. Papera ezin dugu etengabe erabili argitaratzeko, baina bertan eguneratu daiteke”.
Egiturari dagokionez, gidak lau atal ditu. Lehen biak teorikoak dira, eta euskalki eta euskara batuaren testuinguruan kokatzen dute irakurlea. Azken biak, aldiz, praktikoagoak dira, eta irizpideak eta hiztegia aurki daitezke.
Aldaik azaldu du Oiartzungo batuaren proposamena “erabilgarria” izan daitekeela erregistro formala erabiltzen den guneetan, hau da, hezkuntzan, administrazioan eta hedabideetan. Hori dela eta, gune horietan gida banatuko dute. Horrez gain, gida eskuratu nahi duen orok Urrats Paperdendan erosi dezake bost euroan.
