Manchester Txikia izena ez zuen debalde hartu
Hamalau egunez, egun bakoitzeko galdera bat erantzungo du Iago Irixoa Cortes historialari eta ikerlariak. 700 urte bete ditu aurten hiribildu eratu zenetik Errenteriak, eta Irixoak garaian garaiko zehaztasunak emango ditu. Herriaren historian murgiltzeko azalpen interesgarriak eman ditu historialariak, Errenteria nondik datorren eta nora doan ulertzeko lagungarriak. Honakoa, bederatzigarrena.
Olibet Gailetak fabfrikako langileak postal batean. Hamalau egunez, egun bakoitzeko galdera bat erantzungo du Iago Irixoa Cortes historialari eta ikerlariak. 700 urte bete ditu aurten hiribildu eratu zenetik Errenteriak, eta Irixoak garaian garaiko zehaztasunak emango ditu. Herriaren historian murgiltzeko azalpen interesgarriak eman ditu historialariak, Errenteria nondik datorren eta nora doan ulertzeko lagungarriak. Honakoa, bederatzigarrena.
Manchester Txikia izena ez zuen debalde hartu. Industriak indar handia izan du eta eragin itzela herriarengan, populazioaren bilakaeran eta herriaren beraren itxuran. Noiz heldu zen industria?
Ez dut uste galdera hori erantzuteko pertsonarik aproposena naizenik; gaia sakonki eta primeran ikertu duen Miguel Angel Barcenillaren hitzak edo Jose Ramon Cruz Mundetenak egon beharko lukete hemen, nik asko jota printza xume batzuk besterik ezin ditut eman.
Argi dago XIX. mendearen erdialdean bideari ekin zion prozesuak, bertakoen ekimenez hasieran eta atzerriko kapitalarekin ondoren, hiribilduari —eta Pasaiako Badiako inguruari—ondorio sakonak ekarri zizkiola.
Modu positiboan ikusi den garapen ekonomiko eta industrialak berekin batera, osasun, higiene eta demografia arlotan ondorio latzak ere ekarri zituen. Demografia hazkundearen beharrak ez ziren berehalakoan bete, eta horrek bizi kalitatea nabarmen behera egitea ekarri zuen. Herrigunea zen biztanleriaren gorakada horri eusten ziona eta, hori dela eta, jendea erruz pilatu zen bertan, gaixotasunen eragin handiagoa ekarri zuelarik. Bestalde, lan baldintzek, lanaldi luzeak, adin txikikoen erabilera, eta horien, gioznen eta emakumeen arteko soldata arrakalak ere eman ziren. Garai latzak izan ziren, ezbairik gabe; zenbait gauza langileen etengabeko borroka gogor eta luzeak zuzendu zituen, baina beste batuk ez dira oraindik konpondu, eta lortutako hainbat, berriz, atzera bueltan datozela ematen du.
