COVID-19a gorabehera, inoiz baino biziago dago EMKE
COVID-19aren osasun larrialdiak EMKE Musika Bandaren bigarren hiruhileko emanaldi egitaraua bertan behera uztea eragin du. Etxealdia, baina, oparoa izan duten zalantzarik ez da, diskoa, dokumentala, erakusketa eta hiru piezen edizioa izan da lan gogorraren emaitza.
Gaur aurkeztu ditu lan berriak EMKEk udal ordezkariekin batera. COVID-19aren osasun larrialdiak, berekin ekarri duen konfinamenduak, eta egun mantentzea ezinbestekoa den osasun eta higiene neurriek errotik aldatu dute egunerokoa. Eguneroko bizimoduan, ohituretan, aisian, lan jardueran eragina du, baita kulturan ere. Hala jakinarazi du EMKE Errenteriako Musika Kultur Elkarteak, beraiei ere eragin diela, egunerokoa hankaz gora jarrita izan dute eta duela gutxi itzuli dira entseguetara, presentzialetara, hori bai, distantzia fisikoa bermatzea ahalbidetzen dien espazio batera aldatuta udalaren laguntzarekin.
Pandemia dela-eta denboraldiko bigarren hiruhilekoan programatuta zituen kontzertuak bertan behera utzi behar izan ditu EMKEren bandak. Eragina handia izan dela aitortu du Josu Mitxelena presidenteak, “kontzertu ugari bertan behera uztea izan da ondorio nabarmenena”. Epe horretan ez dira baina musikariak geldirik izan, birpentsatu, egokitu, moldatu eta lanean jarraitu dute, bakoitza bere etxetik ondoen egiten dakiten hori, musikari, segida ematen jarraitzeko. Berrogeialdi oparoa izan dutela esateko arrazoiak badaude EMKEren kasuan, eta horren gakoak, gaur eskaini dituzten agerraldian aletu dituzte Mitxelenak berak eta musika bandako zuzendari Alain Aierdik.
Gonak eta prakak bete lan aritu dira musikariak, eta zorroa sorpresaz beteta azaldu dira gaur. Musika egiten dutela, baina bestelako diziplinetan ere eroso aritzen direla erakutsi dute, gainera. Diskoa, dokumentala, argazki erakusketa, eta jendaurrean egingo duten lehenengo agerraldia ekarri dutelako Mitxelenak eta Aierdik besapean. Konfinamenduak haien ohiko jarduera baldintzatu eta mugatu duen zalantzarik ez da, baina sormena oparoa izan dutela inguruan ere bai.
Helburu nagusia aurtengo denboraldia betetzea dela esan du Mitxelenak, eta urteurrenei —beraientzat esanguratsu direnei— erreparatu die. “Kanpora begira hor ditugu Beethoven maisuaren jaiotzaren 250. urteurrena eta Jose Maria Iparragirre Balerdi Iparragirre euskal olerkari, abeslari eta musikagilearen jaiotzaren 200. urteurrena. Gurera etorrita, berriz, Errenteriaren 700. urteurrena, eta Zentenarioa-k, berriz, 100. Horregatik, proposamen eta formatu eszeniko ezberdinak landu ditugu egoera berrira egokituz eta era berean, urteurrenez beteriko denboraldira egokituz, gure herritarrek musika banda ahal bezain gertutu sentitu dezaten. Gure leloa, Herri bat, banda bat, sekula baino indartsuagoa da orain”.
El Centenario (1920-2020) Herri baten doinu eta taupada diskoa
Izen hori jarri dio EMKEk datorren astelehenean argitara aterako duen diskoari. Jose Ervitik idatzitako piezaren bilakaera historikoa bildu dute bertara lau bertsiorekin, 100. urteurrena ospatzeko. Memoria dutenentzat azalpena: iaz ere mendeurrena ospatu zuten, izan ere, 100. aldiz jo zuten Zentenarioa; aurten, baina, lehen aldiz jo zuten urtetik, 100 urte pasa direlako ospatuko dute.
Aierdik eman ditu diskoaren gaineko xehetasunak. A Igarondo dokumentala osatu du EMKEk, Torre Muskiz kondeak idatzitako piezaren historiaren inguruan: “Piezaren edizio berria egin dugu, gure herrian San Inazio martxak baino arrakasta handiago izaten du egun horretan egiten dugun kontzertuan. Lan handia egin du Anjel Brizek, armonia landu dugu. Horretan ari ginela, pentsatu genuen, eta zergatik ez Zentenarioa-ren edizio berri bat? Eta hala egin dugu, berritu eta eguneratu”.
Diskoan, Zentenarioa-ren lau bertsio bildu ditu bandak: estandarra, 1980ko hamarkadakoa, bertsio originala, “estudiantinarako sortu zuen Ervitik pieza hori, gitarra, flauta, panderetak—azaldu du Aierdik— eta gero bandarako moldatu”. Laugarren bertsioa, Errenteriaren 700. urteurrenerako Luis Maria Moreno Pirata-k egindako bertsioa izango da.
1881. urtean aurkeztu zuen Ervitik Calderon de la Barcaren 200. urteurrenaren harira egindako lehiaketa baterako pieza, eta berak irabazi. Errenteria-Oreretara, berriz, Hipolito Gezalak ekarri zuen Zentenarioa-ren partitura, baina Joxe Mari Iraolak erabaki zuen herrian estreinatzea madalenak hasteko 1920. urtean.
Diskoaren 500 ale aterako ditu EMKE-k.
Ez dira Zentenarioa eta A Igarondo moldatu dituzten musika pieza bakarrak. Ervitiren Medidas sanitarias izeneko piezaren barruko Polca anticolerica ere editatu dute. 1875. urte ingurukoa da, kolera izurritea bete-betean zegoenean Espainiako Estatuan.
Diskoaren izen bera duen argazki erakusketaren berri ere eman dute Aierdik eta Mitxelenak. Azken hori, hilaren 20an zabalduko dute Xenpelar Etxean, eta hilaren 31ra arte bisitatzeko aukera izango da. Zentenarioa-ren aitzakiak, azken 100 urteetan barrena bidaiatzeko aukera emango die EMKEk errenteriarrei. Horren harira, argazkiak eskuratzeko eta erakusketa posible egiteko Iñaki Erkiziaren lana eskertu dute.
Egokitzeko gaitasuna
Ez dira bakarrik izan gaurko agerraldian EMKEren bandako bi kideak. Aizpea Otaegi alkatea eta Ion Collar Kultura zinegotzia ere izan dira haiekin. Collarrek konfinamendu garaian EMKEkoek egin duten lana eta birformulatzeko gaitasuna nabarmendu ditu: “Eresbil Musikaren Euskal Artxiboarekin elkarlanean aritu zarete, gainera, eta oso garrantzitsua da eragileen arteko elkarlan hori, zailtasunak gaindituta elkarrekin aritzeko hautua. Eskerrik asko, sorpresa politak, lan ildo berriak ditugulako zain zuei esker”.
Sekulako lana egin duela EMKEk esan du, bere aldetik, Otaegik: “Egokitzeko gaitasuna, moldaerraztasuna erakutsi duzue, eta horren adibide dira emaitzak: diskoa, dokumentala, erakusketa…”. Herriaren ondare musikala balioan jartzeko ahalegina ere aitortu dio EMKEri alkateak: “Oso garrantzitsua da eta oso polita, eta ziur naiz herri honetako bandak egiten duen lana ez dela beste inon egiten”.
Herrian dagoen “ekosistema indartsua” ere nabarmendu du, baita musika banda osatzen duten kideek erakutsi duten elkarrekin jotzeko motibazioa eta gogoa, “ardura lehenetsita betiere, eta hori oso polita da”.
31n kontzertua zuzenean eta kalean
Kalera itzultzeko gogoa zuela bandak, hala esan du Mitxelenak, eta pandemia hasi zenetik lehenengo zuzeneko emanaldi presentziala egingo du. Hitzordua berezia da, San Inazio eguna. Hori bai, bertaratzeko gonbidapena ezinbestekoa izango da, osasun eta higiene neurriak zorrotz bete eta bermatzeko. Koldo Mitxelena ikastetxeko jolastoki estalian egingo dute emanaldia 22:30ean hasita. Gonbidapenak, Niessen Kulturguneko harreran eskura daitezke.
