[Erreportajea] Auzolanean berreskuratuko dute Donibaneko ondarea
Santa Ana ermitako atea konpontzeko asmoz, barrutiko emakume talde batek egitasmo solidario bat abiatu du. Denda bat zabaldu dute Donibane kalean, maiatzean azoka bezala kalera aterako dutena.
Natitxu Etxarri, Bego Rodriguez, eta Karmele Saldise Jaizkibel mendi magalean, Donibaneren goialdean hain zuzen, Santa Ana ermita aurki daiteke. XVI. mendetik porturako eta badiarako sarrerak zaindu ditu eraikin erlijioso horrek. Fededun izan ala ez, herriko leku enblematikoetako bat bilakatu da askorentzat, kuttuna, bereziki barrutiko adinekoentzat.
Ermita horren egoerarekin kezkati dagoen adineko emakume talde bat elkartu eta egitasmo eder bat abiatu dute. Natitxu Etxarri Aizkorreta sanjuandarrak proiektuaren nondik norakoak azaldu ditu: «Iazko Santa Ana Eguneko ospakizunetan ezin izan genuen ermitako atea ireki, erortzear dago. Ez gara eliz emakumeak, ez dugu ia elizarik zapaldu sekula, baina ondarearekiko arduraz eta herriarekiko maiteminez zerbait egin behar zela erabaki dugu, guk ez badugu egiten, ez duelako inork konponduko», esan du, atsekabez.
Zaharberritze lan horiek finantzatzeko azoka solidario bat egitea otu zitzaien emakume horiei, «auzolanean» erantzun nahi baitiote aferari. Horretarako herrikideei azoka horretan salgai jartzeko objektuak eskatu dizkiete azken asteetan. Sekula imajinatuko ez luketen erantzuna jaso dute lehen egunetik, «masiboa, ikaragarria»: «Herri osoa inplikatu da. Denetik ekarri dute. Koadroak, arropa, jostailuak… Jendea ekarri eta ekarri ari da!», dio, harro, sanjuandarrak.
Jasotako horrekin guztiarekin maiatzean azoka bat egiteko asmoa zuten, baina hainbestekoa izan da erantzuna, denda bat ireki behar izan dutela. Donibane kalean zabaldu dute gunea, taldeko emakume batek duen lokal batean. «Ikaragarri saldu dugu azken asteetan, bereziki Aste Santuan, oso-oso pozik gaude jendeak emandako erantzunarekin», erantsi du. Datozen egun eta asteetan ere zabalik jarraituko duela aipatu du, asteburuetan bereziki, eta eguraldi ona egiten duenean. «Gauzak jasotzen jarraituko dugu, hau hasi besterik ez baita egin».
Dendak arrakasta izan badu ere, maiatzerako aurreikusi duten azoka mantentzea erabaki dute. Azoka bat baino gehiago, festa egun bat izango dela aurreratu dute antolatzaileek, herriko ondarea eta historia aldarrikatzekoa. «Plazan egingo dugu azoka solidarioa. Herriko abeslariak ere gonbidatu ditugu eta denek baiezkoa eman dute. Jai egun bat izango da», aurreratu du Etxarrik. Egitarauaren berri jakin bezain laster, horren berri emango du HITZAk.
Beharrezko dirua jaso bezain pronto, «behar den lekuraino» eramango dute afera emakumeek. Dagoeneko herriko zaharberritzaile batzuekin harremanetan dira konponketa lanak egiteko. «Beharrezkoak diren ate guztiak joko ditugu, haiek ere inplikatu daitezen. Goikoak mugiarazi nahi ditugu».
Lehena, baina ez azkena
Luze joko du emakume talde honek abiatutako proiektuak. Izan ere, emakume hauen egitasmoa ez da Santa Ana ermitako atearen konponketara mugatuko, dena hasi besterik ez dela egin berretsi du Etxarrik. Auzolan honek jarraipena izango duela argi dute, Donibaneko eraikin zahar asko ere (elizaren jabetzakoak direnak gehienak) «erabat abandonatuta» daudela aipatu baitu: «Donibane gaixoa. Zaharra, eta gero eta zaharrago. Daukagun altxor hori mantendu behar dugu eta horretarako herriko jendea bildu behar dugu herriaren alde lan egitera. Guztion artean patrimonio hori zaintzea premiazkoa da».
