Ezinbesteko izan zirelako, protagonista izango dira
Hiru mende luzez Pasaiako portua bizirik mantendu zuten Batelerek merezitako aitortza jasoko dute aurtengo jaialdian. Ontzien baimenarekin, protagonista nagusiak izango dira.
Iazko edizioko irudi honetan, Batelerak, ‘Ameriketatik’ ontzian. Argazkia: Mendi Urruzuno. XVII. mendetik XX. mendera bitarte Pasaiako portuaren funtzionamenduan ezinbesteko izan ziren emakumeak oso presente izango ditu aurtengo Pasaia Itsas Festibalak. Pasaiako Batelerak protagonista nagusiak izango dira, merezitako aitortza egingo baitie hirugarren festibalak. Hiru mende luzez aritu ziren bezala ariko dira egunotan herriko emakume asko, dantzan zein arraunean, jantzi, zapi eta zapel eder horiek soinean dituztelarik. Batelerak «zer ziren eta nor garen» erakutsiko dutela aurreratu dute Pasaiako Batelerak taldeko emakumeek.
Osteguna heltzeko irrikaz dira, harreran dantzaldia eskainiko baitute Batelerek San Pedron. Aurretik, Donibanen ariko dira dantzan. Ostiralean uretan zein lehorrean ibiliko dira, batel txiki batekin badian eta dantzan Donibanen. Larunbat arratsaldean ere une berezi eta ederra biziko dute Batelerek, Antxon egingo duten bertso saioko bertsolariak eramango baitituzte arraunean Marealtaraino, «garai batean bezalaxe». Ameriketatik trainerua ere uretaratuko dute, igande goizean izango da hori. Arratsaldean, berriz, Trintxerpeko danborradarekin batera ariko dira dantzan, San Pedroraino eta buelta.
Albaola Itsas Kultur Faktoriako presidente Xabier Agotek «Bateleren amets honekin oso pozik» dagoela aitortu du: «Batelerek askoz gehiago merezi dute, gutxienez gure aletxoa jartzen saiatzen gara, gure itsas historian Bateleren papera argitzeko bide bat irekiz. Pasaian, emakumeek oso paper nabarmena izan dute beti portuko jardueretan, eta nolabait, itsas historiaren zati hori nabarmentzeko unea da». Teo Alberro alkateak ere Pasaiako Batelerak elkarteko kideak eskertu nahi izan ditu, «antzinako ofizio honen oroimena zaintzen eta zabaltzen egindako lan nekaezinagatik».
Ipuin eta guzti
Aitortza eta omenaldi hori biribiltzeko, Nerea Intxausti pasaitarraren Tere Batelera haurrentzako ipuina jarriko dute salgai jaialdiko egunetan. Idazlearen arabera, «duela mende batzuk badia honetan gertatzen zenari ahotsa emateko» baliatu nahi izan du argitalpena, eta ipuinak batelerak «harrotasun osoz» ordezkatzen dituzten emakumeei balioa eman nahi diela. Informazio gune guztietan erosi ahal izango da Intxaustiren sorkuntza.
