Pertsonen batura eta ospakizuna, Sagardo Egunean
Oreretako Sagardo Egunaren 37. ekitaldia herrigintzatik sortutako festa handia izango da beste behin. Elkartzeko eta topa egiteko eguna da, errespetua oinarri gozatzekoa.
Hilaren 12an aurkeztu zuten antolatzaileek biharko eguna. Urko Etxebeste Biharkoa (larunbata) Errenteria-Oreretako eta eskualdeko, zein bertatik kanpoko herritarren agendan gorriz markatutako eguna da. “Zin egiten dizuegu usadioak batuko gaituela beste behin”. Aurreko esaldia Oreretako Sagardo Egunaren antolatzaileek esandakoa da, Oreretako XXXVII. Sagardo Egunaren aurkezpenean, hilaren 12an Foru Plazan egindako agerraldian. Biharkoa da batzeko egun hori. “Naturatik gatoz eta natura maite dugu. Iritsi da apirila. Horrekin batera, herriko ohiturari jarraituz, batu gara natura, lurra, fruitua, uzta, elkarlana, herrigintza, ospakizuna, ardurak, hitzartutakoak eta horiek guztiak aurkeztera”.
Herrigintzak herriarentzat sortua baita sagardoaren 37. festa. Herrigintza, ardura eta hitzartutakoak hitzak ez zituzten axolagabe erabili antolatzaileek euren hitz tartean. Festa handia ezaugarritzeko hiru hitz horiek (gutxienez) betetzen dituzten herritarrei aitortza egiten baitiete urtero: aurten, Oreretako Sagardo Eguna existitzea, handitzea, zabaltzea, herritarren festa izatea ahalbidetu duten Gurenda Erkiziari eta Angel Utxari egin zieten aurkezpenean aitortza. Biharko festan, euren festan, protagonista izango dira. Sagardo Eguna izan den bakoitzean bezala. “Zuek gabe ez litzateke jai herrikoi maitagarririk izango”, esan zieten antolatzaileek bi oreretarrei. Aurkezpenaren ondoren Arramendiko Oreretako Sagardo Egunaren zuhaiztira joan ziren denak, han sagarrondoak landatzera. “Jasoko dugu hurrengo batean sagasti eder horren uzta bikaina”.
Ez pentsa bi omenduak harrotasunez ibiliko direnik biharko goiz eta arratsalderako antolatu diren ekitaldi eta jarduera guztietan, edo herriko kaleak txiki geratuko zaizkienik omenduak izateagatik. Beste askoren artetik bat gehiago izango dira berriz ere, lanean izango direlako, ohikoa duten bezala, inurriak bezala herriari ekarpena egiten.
Goizez eta arratsaldez
Goiz eta arratsaldeko festa izango da beste behin. Idiek garraiatuko dute goizean sagardo kupel handia herritik zehar, eta Foru Plazan zain izango dira herritarrak lehen txotxa egiteko prest, 12:00etan. Eguerdiko giroa goxoa izaten da, herrikoa. Arratsaldean, berriz, Gamon Zumardiko txotx erraldoia (18:00) Euskal Herriko sagardogile esanguratsuenen emaitzekin. Botila berdeen postuen ondoan talogileak, Eusko Labelen txahal erretzea eta horren banaketa, kale animazioa, zalaparta, txalaparta, trikitilariak, dultzaineroak, dantzariak, txistulariak… Nola ez, edalontzia erostearekin batera, leporako zapia, pintxoa jateko tiketa, eta Donostia sagardotegian bazkaldu ahal izateko zozketaren txartela jasoko dute sagardozaleek, bi aukera dituztelarik eskura.
Eguneko edalontzia erosi eta pintxo bat jan nahi dutenek 8 euroko prezioa duen tiketa ordaindu beharko dute; edalontzia, pintxoa eta Oreretako Sagardo Egunaren zapia eskuratu nahi dituztenek, berriz, 12 euroko txartela erosi beharko dute.
Gainera, eguna antolatzeko beharrezko dituzten laguntzaile guztien zerrenda banan-banan irakurri zuten duela bi aste egindako agerraldian, bertan herriko komertzio, denda, taberna eta udala daudelarik. Eskerrik beroena eman zieten. Izan ere, norbanakoen laguntza ezinbestekoa bada, horien guztien ekarpena berebizikoa da hain festa erraldoia osatzeko.
“Ohiturak deituko gaitu etxekoekin, ingurukoekin, edo lagunekin une goxoak partekatzera. Tradizioak gailenduko gaitu eta umorez, goxotasunez, indarrez helduko diogu txotx egiteari”, nabarmendu zuten antolatzaileek Oreretako XXXVII. Sagardo Eguna aurkeztu zutenean.
Balioz betetako eguna
Oreretako Sagardo Eguna ez da sagarraren zukuari oles egiteko festa bakarrik. Baditu balioak. Horiek gogorarazi zituzten aurkezpenean antolatzaileek. Izan ere, sagardogintzarena eta horren dastaketarena herriko eta euskal ohitura izanik ere, jendea euskaldun zerk egiten duen galdetu zuten, ozen. Baita erantzuna eman ere: “Hizkuntzak, euskarak”. Egunaren hizkuntza euskara da. Izaera berezia duen egunean euskara ezinbesteko osagaia dela aldarrikatu zuten. Txotx egitea usadioa bada, euskara eta sagardo tragoxka ezinbesteko aliatu baitira.
Antolakuntza irmo azaldu zen esateko festa bitartean ez dela inolako eraso sexistarik onartuko. Errespetuzko jarrerak izan ditzatela eskatu zieten herrikoei nahiz herrira etorriko direnei, bai lanean ari direnekiko, bai eta beste guztiekiko ere.
Gainera, genozidio ankerra jasaten ari den Palestinako herria ere izan zuten gogoan. Gozatzeko aukera bai, baina sufrimenduan direnak ere presente izateko eguna dela azaldu zuten festaren bultzatzaileek. Herrigintzatik ere hemengo eta hango gatazkei aurre egiteko aukera dagoela uste baitute.
Jakin beharrekoak
• Goizez. Foru Plazako goizeko txotxaren aurretik (12:00), idiek garraiatuko dute kupela haraino herritik zehar.
• Arratsaldez. 18:00etan hasiko da Gamon Zumardiko txotx erraldoia.
• Salgaiak. Edalontziaren eta pintxoaren tiketak 8 euroko prezioa du; edalontzia, pintxoa, eta zapia eskuratu nahi dituztenek, berriz, 12 euro ordaindu behar dituzte.
• Sagardotegiak. Goizean hamabi postu jarriko dira Foru Plazan, eta arratsaldean beste 28 Zumardian.
• Animazioa. Goizez eta arratsaldez dultzaineroak, trikitilariak, txistulariak, dantzariak, txalapartariak, bertsolariak eta bestelakoak herriko kaleetatik.
• Zer jan. Edalontziak erostearekin batera emango diren pintxorako tiketez gain, taloak zein txahal errea jateko aukera izanen da.
