Jardunbide Egokien errekonozimendua jaso du Albaolak
UNESCOk ematen du errekonozimendu hori, eta Albaolak atzo jaso zuen, Parisen. Euskal itsas ondarea berreskuratzeko, ikertzeko eta zabaltzeko egindako lana aitortu diete pasaitarrei.
Atzo, UNESCOk ematen duen Jardunbide Egokien errekonozimendua jaso zuen Albaolak Parisen. Nazioarteko aitortza horrek Albaolak euskal itsas ondarea berreskuratzeko, ikertzeko eta zabaltzeko egindako “lan bikaina” errekonozitzen duela adierazi du Pasaiako itsas kultur faktoriak, eta mundu mailako itsas kultur esparruko lehen lerroan kokatu da. Aitortza une esanguratsu batean iritsi dela baietsi du Albaolak, San Juan baleontziaren eraikuntza bere azken fasean baitago.
Jardunbide Egokien errekonozimendua UNESCOren 2001eko Itsaspeko Kultur Ondarea Babesteko Hitzarmenaren barruan kokatzen da. Nazioarteko batzorde hori egunotan bildu da Frantziako hiriburuan, bere hamargarren saioan. UNESCOk eredu bihurtutako proiektuak goraipatzen ditu, itsaspeko kultur ondare baliotsu eta ahul baten babesa, ikerketa, kontserbazioa, dibulgazioa eta ardurazko irisgarritasuna sustatzeagatik.
Hautagaitzak estatuek aurkezten dituzte, eta Konbentzioaren Aholkularitza Batzorde Zientifiko eta Teknikoak (STAB) ebaluatzen ditu. Aurtengo ekitaldian, Albaolaren proiektuaz gain, Espainiak Gironako kostaldean kokatutako Illes Formigues II erromatar naufragioaren hautagaitza ere aurkeztu du, Kataluniako Itsaspeko Arkeologia Zentroak kudeatzen duena. STAB-eko aditu talde bat Albaolan izan zen martxoan, Pasaiako instalazioak bertatik bertara ikuskatzeko.
Albaolaren eta UNESCOren arteko harremana 2014an hasi zen, faktoriak bere hautagaitza Konbentzioaren Batzarrean aurkeztu zuenean. Handik gutxira, Irina Bokova UNESCOko zuzendari nagusiak akreditazio ofiziala eman zion Albaolari. 2015ean, UNESCOk San Juan baleontziaren eraikuntza proiektua babestu zuen, eta mundu mailan halako babes ofiziala jaso zuen lehen ontzigintza proiektua bihurtu zen.
San Juan baleontziaren historia mendeetako ibilbidean eta hamarkadetako ikerketan oinarritzen dela adierazi du Albaolak. Pasaiako portuan eraikia, baleontzia Labradorreko kostaldera abiatu zen, eta han hondoratu zen 1565ean. Selma Huxley historialariaren ikerketei esker, Parcs Canada-ko itsaspeko arkeologia taldeak, Robert Grenierren gidaritzapean, bere hondoratze lekua aurkitu zuen 1978an. 30 urte baino gehiagoko indusketa eta analisiaren ondoren, San Juan bere garaiko ozeanoz gaindiko galeoi izendatu zuten.
2013an, San Juanaren saskarra biltzen duen Red Bay-ko aztarnategia Gizateriaren Ondare izendatu zuen UNESCOk. 2015ean, ikerketa horretatik ateratako ezagutza baliatuz, Albaolak eraikuntza proiektua abiatu zuen, Euskal Herriaren itsas memorian ahaztutako kapitulu bat berreskuratuz.
Itsaspeko ondarearen nazioarteko ikurra
San Juan baleontziaren nazioarteko garrantzia UNESCOren Munduko Urpeko Ondare Babestuen ikur ofizial bihurtu zen. Bere saskarraren siluetak itsaspeko kultur ondarearen kontserbaziorako mundu mailako konpromisoa islatzen duela adierazi du Albaolak.
Jardunbide Egokien errekonozimendua pertsona eta erakunde askoren ahalegin kolektiboaren emaitza izan dela baietsi du Albaolak. Pasaitarrentzat “ohore handia” da euskal itsas kultura nazioartean ordezkatzea eta ondare hori etorkizuneko belaunaldiei transmititzeko lanean jarraitzea.
Pasaiako egoitzatik, Albaolak bere ikerketa, hezkuntza eta dibulgazio lana garatzen jarraitzen du, ateak zabalik edukiz bisitariek Euskal Herriko itsas ondare unibertsalarekin lotzen duen historia ezagutu dezaten.
