Gutuna: "Atzera begirako filmak Oreretan"
Iaz ezagun batek bere ama burua galtzen ari zela esan zigun, leihotik begiratu eta “grisak” ikusi zituela esan ziolako. Handik gutxira herrian film bat egiten ari zirela enteratu zen. Egun, Oreretan antzeko zerbait gertatzen ari da. Baina, zoritxarrez, ez da atzera begirako teknikaz egiten ari diren film bat, errealitate gordina baizik.
Beste krisi batek ez badu ekiditen, hemendik gutxira, frankismoaren NO-DOn ikusten ziren etxebizitza-dorreak ikusiko ditugu Altzaten. Halaber, garai hartan bezala, oraingoan ere urbanizatze basatiak landa inguruko berdegune naturalak suntsitu eta zementuz, asfaltoz eta kutsaduraz beteko ditu. Zentolen inguruan eta Gamongoan proiektu erraldoiak doaz, dena aurrerapenaren, berrikuntzaren, sormenaren izenean. Hala proposatu zuen Udalak Plan Orokor berria lantzeko egin ziren bileretan. Jakina, frankismoak baino txukunago utziko dute dena, museo bat balitz bezala, parterreak eta guzti, film zaharrak koloreztatzen dituztenean bezala.
Programazio horren barruan, film ezaguna dugu, Papresaren “Ukiezinak”. Fabrika horrek ere berrogeita hamar urte atzera eraman gaitu, gutxienez. Gero eta zarata handiagoa sortzen du eta aspaldidanik usaintzen ez genuen kirats hura berriro ekarri digu. Pertsonak lehenetsi eta zaindu behar direla diote politikariek, baina zeinek zainduko gaitu Papresaren zaratatik eta kiratsetik? Dena aurrerapenagatik izan dadila! Sortzaileren batek usain hori ontziratu eta “eau de kirats” gisa gure herria bisitatzera ausartzen den turistaren bati saltzea besterik ez dugu behar.
Zinemaldi horretan ere ezin da falta “Eta ez zen alerik ere geratu” filma. Izan ere, martxa honetan hirigunean ez dugu zuhaitzik ikusiko. Esnabiden, Patxikun, Altzaten, Alabergan, Pontikan… datorren beroa arintzeko behar genituen zuhaitz asko moztu dute zementu edo asfalto gehiago jartzeko.
Bestalde, “Ongilea” errealitatean oinarritutako filma dugu. Hain zuzen ere, horko protagonistak bezala, instituzioek zinismo handiz proiektu erraldoiak sustatuta Ama Lurra suntsitzen duten bitartean, klima aldaketaren aurkako borrokan arduratsuak izan behar garela esaten baitigute; edota Udalak bezala, urtean behin era sinbolikoan udaletxeko argiak itzaliko dituena, baina ez dio axola proiektu horien ondorioz eremu gehiagotan gauez milaka argi piztuta egoteak, edota kontsumoa, trafikoa eta kutsadura handitzeak.
Eta bukatzeko, Mendebalde Basatiari buruz edozein film izan daiteke egokia, non zementuaren berekoikeriak Ama Lurra erreserba txikitan gordearazten baitu.
Santi Angulo, Errenteria-Orereta
