Erditze bat
Zilbor-hestearekin lotuta bezala dator artikulu hau, aurrekoari segika. Haurdunaldiaz idatzi nuen orduan; erditzeaz egingo dut oraingoan.
Itzal luzea du erditzeak, iluna sarri, nahiz eta erditu aurreak eta, batez ere, erdiondoak egoera zail eta larriagoetara eramaten gaituzten maiz. Uste dut orokorrean irudi ezkorra dugula erditzeaz: min eta sufrimenduarekin lotzen dela, ospitaleko usain eta hoztasunarekin, ezin eta beldurrekin. Niri haurdunaldiak berak, neurri batean, eta inguruan izan dudan laguntzak erditzeko momentura gogotsu eta indartsu iristen lagundu didate. Plazera izan da gorputzean konfiantza sentitzea, datorrenari beldurrik gabe begiratzea, erditzeko gai garela sinestea. Eta, ospitalean, luxua izan da jasotako tratua: oso eskertuta gaude hango emagin, erizain, pediatra eta laguntzaileekin. Horri guztiari esker, erditzearen oroitzapenak ez du guretzat sufrimendu, hoztasun eta beldur usainik, horietatik ere arrastoren bat izan dezakeen arren.
Erditzeak itzal iluna baino gehiago berri usaina du: dena da berria eta dena ezustekoa, erditzean sabeletik umea atera baino zerbait gehiago egiten baita, gauza asko erdibitzen baitira. Erditzen da gorputza: zartatzen da alua edo ebakitzen da sabelpea. Zatitzen da emozioen mundua: erditzeko unera arte sentitutakoak, eta haurra lehenbizikoz ikustean sentitutakoa, esku eta hanka txiki horiek begiratu aldiro —noizbait begiratzeari uztea lortuz gero— berritzen dena: beste zerbait, beste mundu bat. Erdibitzen da erdibidea, eta sortzen dira binomio muturrekoenak: poztasun handi-handi bat, eta tristura sakon-sakon bat; haurraren edozein mugimenduk sorrarazitako samurtasuna, eta bigarren egunean gaua titian pasa duelako eta lorik egiten utzi ez dizulako haserrea; barru-barrukoak denak, aldi berean denak. Erdibitzen da gaua; laurdentzen, hamarrentzen; puska txikitan loa eta deskantsua. Erditzen da entzumena, eta gaitasun berezi bat sortzen da haurraren soinurik txikiena ere aditzeko, eta dohain harrigarri bat garatzen bestela entzundakoak eta gogoan hartu beharrekoak ahazteko, haurrarekin zerikusirik ez duten soinuak ez aditzeko. Erdiz erdi txikitzen da gauzen ordena, eta ordena berri bat sortzen da —oraindik desordenatua—; eta ikusten duzu zeure burua titia ematen ari zaren denbora tarte huts horri zentzua eman nahian, titia hartzeko tarteen eta loaldien arteko erlazioaren algoritmo misteriotsua kalkulatu nahian. Puskatzen da bikotea, bi ez delako jada osoa, orain hiru delako bat, hirutasun santua: aita, semea eta espiritu santua: ama.
Haurraz erditzen da ama, baina bere buruaz eta munduaz ere bai neurri batean, jada ez delako ezer, inoiz lehengo bera izango.
