Zein azalera, zenbateko biztanleria zuen? Nolakoak ziren garaiko biztanleak?
Hamalau egunez, egun bakoitzeko galdera bat erantzungo du Iago Irixoa Cortes historialari eta ikerlariak. 700 urte bete ditu aurten hiribildu eratu zenetik Errenteriak, eta Irixoak garaian garaiko zehaztasunak emango ditu. Herriaren historian murgiltzeko azalpen interesgarriak eman ditu historialariak, Errenteria nondik datorren eta nora doan ulertzeko lagungarriak. Honakoa, bigarrena.
Errenteria-Oreretaren irudi aintzineko bat. Argazkia: Errenteriako Udala Hamalau egunez, egun bakoitzeko galdera bat erantzungo du Iago Irixoa Cortes historialari eta ikerlariak. 700 urte bete ditu aurten hiribildu eratu zenetik Errenteriak, eta Irixoak garaian garaiko zehaztasunak emango ditu. Herriaren historian murgiltzeko azalpen interesgarriak eman ditu historialariak, Errenteria nondik datorren eta nora doan ulertzeko lagungarriak. Honakoa, bigarrena.
Hiri-gutunaren aurretiko garaiko jarduera horrek, merkataritza jardueraren gerizpean, jendea erakarriko zuen, etxe gutxi batzuetatik auzunerako bidea eginez. Hiribildu titulua eskuratzeak ere, teorian eragin zuzena izango zuen biztanlerian. Hasieran biztanle gutxi batzuk zirenak, pixkanaka-pixkanaka ugaritzen joango ziren.
Kuantitatiboki zenbat ziren azaltzea, ordea, oso zaila da, ia ezinezkoa. Isastik, XVII. mende hasieran, hiribildu barruko etxeak 250 inguru zirela adierazten du, baina hau ez zen XIV. gizaldiaren hastapenetako egoera, inondik ere.
Aipatu dugun indusketaren ondorioz, badirudi hiribildu berriak, bere hastapenetan, uste zena baino zabalera handiagoa hartu zuela, baina lehenengo hamarkadetan muina egungo herriko plazak eta bere inguruek osatuko zuketen. Madalena eta Santa Klarako errebalak geroago sortu ziren, XV. mendearen amaieran.
Dena den, eta beste hainbat kasutan gertatzen den bezala, hiribildu tituluak ez omen zuen berehalako arrakasta demografikorik izan. Badirudi hasierako urteetan ez zela uste bezain jende dezente populatzera joan, Oiartzunekin izandako liskarretako batek, XIV. mende amaierakoak, Bailarako biztanleak Oreretara bizitzera joateko zuten gogo eza agerian uzten du, beti ere hiribilduaren esanetan. Ez dugu ahaztu behar XIV. gizaldiaren bigarren erdialdeak Izurri Beltzaren eragin bortitza izan zuela, lekuaren arabera ondorioak arinagoak edo lazgarriagoak izan baziren ere. Hala ere, finkatze prozesua ez zen gelditu; adibide gisa elizaren eraikuntza dugu, 1334-1364 artean egindakoa.
Garaiko biztanleei dagokienez, Europan ematen zenaren ondoan ez zen desberdintasun handirik, nahiz eta lekuan lekuko aldeak izan, hala nola, hizkuntzan, janzkeran edota elikaduran. Jakina denez arto, babarrun, tomate edo piperrik ez zegoen; horien ordez aza, tipula, porrua, zalkea, artatxikiz edo gariz egindako ogia, pikua, mizpira, sagarra, udarea, urra, intxaurra edo gaztaina ziren elikaduraren protagonistak. Kostaldean egonik baina bereziki erlijioak ezarritako egutegi eta araudia dela eta, Errenterian arraina gehiago kontsumitzen zen haragia baino; biak ala biak, freskotan, lehortuak edo gatzatuak. Arruntena lapiko on bat prestatzea zen, ogi eta haragi pusketak botaz, eta egunean bi aldiz jaten zen, bazkaria 10:00ak edo 12:00ak aldera egiten zen. Ohiko edaria sagardoa bazen ere, ardoak geroz eta ospe eta sona handiagoa eskuratzen hasi zen, gizarte-maila edo kategoria hobekotzat jotzen zen, eta hemengo herriek bertan ekoizteari ekin zioten, baita Seguran edo Tolosan ere.
Errenterian mahasti edo ardantzen inguruko datuak ez dira ugariak, baina jakin badakigu Pontika inguruetan izan zirela.
