Eta trena ere heldu zen Errenteriara
Hamalau egunez, egun bakoitzeko galdera bat erantzungo du Iago Irixoa Cortes historialari eta ikerlariak. 700 urte bete ditu aurten hiribildu eratu zenetik Errenteriak, eta Irixoak garaian garaiko zehaztasunak emango ditu. Herriaren historian murgiltzeko azalpen interesgarriak eman ditu historialariak, Errenteria nondik datorren eta nora doan ulertzeko lagungarriak. Honakoa, 11. galdera da.
Tren elektrikoa Pablo Iglesias kaleko geltokian. Topoa trena baino beranduago heldu zen. Argazkia: Kutxako Fototeka Hamalau egunez, egun bakoitzeko galdera bat erantzungo du Iago Irixoa Cortes historialari eta ikerlariak. 700 urte bete ditu aurten hiribildu eratu zenetik Errenteriak, eta Irixoak garaian garaiko zehaztasunak emango ditu. Herriaren historian murgiltzeko azalpen interesgarriak eman ditu historialariak, Errenteria nondik datorren eta nora doan ulertzeko lagungarriak. Honakoa, 11. galdera da.
XIX. mendean heldu zen trena Errenteriara. Zer suposatu zuen horrek herriaren garapenerako?
Hemen ere, Miguel Angel Barcenillak nire lekua hartu beharko luke. Halako prozesu guztiek bezala, argiak eta ilunak ekarri zituen. Industrializazioa, komunikazioa eta garraioa areagotu, denborak laburtu eta aukera berriak eskaini zituen; baina gizartean ondorioak ere izan zituen eta tentsioak sortu. Alde horretatik, trenbidearen eraikuntza eta industrializazioaren hastapena estuki loturik daude. Halakoak, eragin handiko prozesuak dira, bereziki epe motzean, eta horrek, nahitaez, aurreko egoerarekin talka egin dezake.
Trena ere, bi aldeko txanpona izan zen, Gainera, oso lorratz bitxia utzi du bertsolaritzan. Gure kulturan horren errotua dagoen jardun hori Luzia Alberroren tesi gai izan da, iturri historiko moduan duen erabilgarritasuna aztertuz. Besteak beste, trenbidearen ingurukoak ere jo muga izan ditu, Txirritaren bertsoak eta Errenteriarentzako horren adierazgarria den Xenpelarrenak erkatuz.. Azken horren kasuan, garrantzia handiagoa dute, eraikuntzaren garaikideak zirelako, Txirrita gertu bazegoen ere.
Xabier Letek abestu zituen Xenpelarren bertso horiek ez zuten prozesua oso leku onean utzi, bereziki, lan egitera etortzen ziren frantziarrak. Txirritak dena positiboa ikusten zuena, errenteriarrak ilun baino ilunagotzat jotzen zuen; batek teknologiaren ona azpimarratzen zuen moduan, Xenpelarrek gizartean zuen eragin latza agerian uzten zuen. Agidanez, mota guztietako frantsesak etortzen ziren, eta berak herritik bota nahi, baina ezin. Batek baino gehiagok bertsoak lehen begiratuan irakurriko balitu, akaso, Salvini, Orban eta urrutira joan gabe dagoen bestelako jendilajearen pare jartzera iritsiko litzateke.
