Zenbat lantegi ziren Manchester Txikian?
Hamar egunez, egun bakoitzeko galdera bat erantzungo du Miguel Angel Barcenilla Lopez historialari eta ikerlariak. 700 urte bete ditu aurten hiribildu eratu zenetik Errenteriak, eta Barcenillak industrializazio garaiko zehaztasunak emango ditu. Herriaren historian murgiltzeko azalpen interesgarriak eman ditu historialariak, Errenteria nondik datorren eta nora doan ulertzeko lagungarriak. Honakoa, zortzigarrena.
Viteria Zaharra ikastetxea, gaur egungo Koldo Mitxelena herri ikastetxearen hastapena. 1903ko uztailean inauguratu zuten. Pedro Viteriren dohaintza izan zen eta garai hartan Gizpuzkoan eraikita hamar ikastetxeetako bat. Hamar egunez, egun bakoitzeko galdera bat erantzungo du Miguel Angel Barcenilla Lopez historialari eta ikerlariak. 700 urte bete ditu aurten hiribildu eratu zenetik Errenteriak, eta Barcenillak industrializazio garaiko zehaztasunak emango ditu. Herriaren historian murgiltzeko azalpen interesgarriak eman ditu historialariak, Errenteria nondik datorren eta nora doan ulertzeko lagungarriak. Honakoa, zortzigarrena.
Zenbat lantegi izan ziren Errenterian Manchester Txikia deitu zioten garai horretan?
1903 urtean jarri zioten Manchester Txikia izena Errenteriari. Erakusketa industrial bat egin zen herrian urte horretan, eta fabrika guztiek erakutsi zituzten beren produktuak. Alfontso XIII etorri zen erakusketara, Madrilgo prentsan ere azaldu zen erakusketa hori eta hortik jarri zioten izena, hainbeste industria izateagatik hain herri txikian.
Momentu horretan hamabost lantegi zeuden Errenterian eta 1.178 langile ari ziren horietan, %40 emakumeak. 1915ean, 29 lantegi ziren jada, eta 1930ean 40 lantegi. Langile kopurua, baina, ez zen aldatu proportzio berean, eta oso bitxia da hori. Fabrika berriek, makinaria berriagoa zuten eta produktibitate handiagoa, baina langile kopurua ez zen igo.
Biztanleriak ere gora egin zuen. Zer suposatu zuen horrek? Eta nondik heldutakoa zen jendea?
1903an adibidez, fabriketara lanera etorritakoen %90 euskaldunak ziren; horietatik, ia denak gipuzkoarrak. Hasiera batean 1860. hamarkadan zazpi fabrika zeudenean batez ere Oarsoaldeko beste herrietatik heldutakoak ziren . Hurrengo hamarkadetan jada mugaren bestaldetik, Nafarroatik etortzen hasi ziren; Errenteriarekin muga egiten zuten herrietatik gehiago, Zubietatik kasu. Mende hasieran, Gipuzkoa osoko jendea eta Nafarroa euskaldunetik etortzen ziren. 1930ean lanera etorritakoen %80a euskal herriko biztanleak ziren, eta %20 Euskal Herri kanpotik heldutakoak ziren garai hartan. Lehenengo mundu gerra inguruan baserriak krisian zeuden, eta baserri mundutik, Gipuzkoa eta Nafarroatik etortzen ziren asko industriara.
