Burgosko Prozesuari buruzko erakusketa, udaletxean ikusgai
Pasa den abenduan 50 urte bete ziren frankismoak hainbat euskal herritar epaitu zituenetik. Garaiko 173 dokumentu eta testigantza jaso dituzte.
Pasa den abenduan 50 urte bete ziren Burgosko Prozesua izan zenetik. Horren harira, hainbat erakundek erakusketa bat antolatu dute, eta Oiartzungo udaletxean ikusteko aukera egongo da, hilaren 18ra arte.
Oiartzungo Udalak azaldu du erakusketaren helburua: “Memoria berreskuratu eta bizikidetzaren inguruko elkarrizketa zabala ahalbidetzeko Udalak azken urtean antolatutako hitzaldi zikloaren baitan eta Aranzadirekin sinatutako hitzarmenaren baitan kokatzen da”.
Gertaera historiko haren testuingurua ezagutarazi eta azaltzea da, baita izan zuen eragina ere. 1970-2020 Burgoseko prozesua. Frankismoari epaiketa egitasmoak, garaiko 173 dokumentu eta testigantza erakusten ditu.
Eragin handia
Atzo inauguratu zuten erakusketa, eta Jexux Leonet alkateak nabarmendu zuen Oiartzunen gertatutako giza eskubideen urraketak ikertzea ezinbestekoa da bizikidetzaren bidean.
Bestalde, Ion Gambra aldundiko Giza Eskubideetako eta Kultura Demokratikoko foru zuzendariak prozesuaren garrantzia azpimarratu zuen. “Historialari eta ikerlarien artean izendatzaile komun bat badago, epaiketa horrek frankismoaren aurkako borrokaren eta euskal auziaren bilakaeran izandako garrantzia da”.
Gizarte mobilizazioak gogorarazi zituen, eta erregimenaren aurkako desadostasuna hedatzen lagundu zutela azaldu. “Era berean, kasuak izandako oihartzun mediatikoa zela eta, frankismoari berari egindako prozesu moduko bat bilakatu zen, eta euskal gaia munduari ezagutarazi zion”.
Hamasei epaitu
Epaiketa hura gertatu zen testuinguru historikoan sakondu nahi du erakusketak. 1970eko abenduaren 3tik 9ra bitartean, Meliton Manzanasen heriotzan parte hartzea leporatuta, ETAko hamasei kide prozesatu zituzten.
Mobilizazioei zein presio diplomatikoei esker, heriotza zigorrak bertan behera utzi zituzten.
Erakusketak hiru bloke ditu. Lehenengoan, Burgosko Prozesua gertatu zen testuinguru historikoa islatzen da. Bigarrenean, giza eskubideen urraketak eta frankismoak eragindako errepresioa azalduko dira; hirugarrenean, berriz, epaiketan gertatutakoa kontatuko da.
Gainera 1970. urte hartan hiru pertsona hil zituzten Gipuzkoan, Burgosko Prozesuaren aurkako mobilizazioen testuinguruan. Roberto Pérez Jauregi, Antonio Goñi eta Imanol Andueza polizia frankistak hil zituen.
Oiartzungo Udalak, Gipuzkoako Foru Aldundiak eta Aranzadi Zientzia Elkarteak, Euskal Herriko Unibertsitateko Giza Eskubideen eta Botere Publikoen Unesco Katedrarekin elkarlanean antolatu dute erakusketa.