"Estatus hau ez da nahikoa herritarren beharrizanei erantzuteko"
Burujabetzaren olatu berria datorrela aurreikusten du Gure Eskuk, eta, horregatik, gizartea aktibatu behar dela. Hasteko, Aiako Harrian ekitaldia egingo dute bihar arratsean, tontorrak argiztatuz.
Jexux Olaziregi, Gure Eskuko kidea. Jexux Olaziregi (Oiartzun, 1985) Gure Eskuko kidea da. Erabakitzeko eskubidearen aldeko mugimenduak ekitaldia antolatu du bihar arratserako. Aiako Harria argiztatu nahi dute, 2022ko ekitaldi erraldoia iragartzeko. Katalunian, berriz, Pedraforca mendia argiztatuko dute.
Biharko ekitaldi bikoitza antolatu dute Gure Eskuk eta Assemblea Nacional Catalanak (ANC). Zein da helburua?
Bere garaian komentatzen genuen elkartasunetik elkarlanera pasatu behar genuela. Kataluniako eragile sozialekin aritu behar ginen elkarlanean, ANC eta Omniumekin. Kostatzen zitzaigun iniziatiba bat harrapatzea partekatua izango zena.
Beraiek Montserrat argiztatu zuten, eta guk horren harira Aiako Harria argiztatua genuen. Hortik sortu zen dinamika ikusita, pentsatu genuen egokia zela elkarlana abiaraztea. Mobilizazio erraldoi bat egin nahi dugu; Higerren hasi eta Cap de Creus arte, bi herriak lotzen dituzten Pirinioak argiztatuz. 2022an izango da hori.
Aperitibo moduko bat izango da, beraz.
Bai, Pirinioak mendikatea lotuko dituen ekintza 2022an kokatzen dugu. Urtebete lehenagotik iragarri nahi genuen, dinamika eta martxak abian jartzeko: izen-emateak, mendiak zeintzuk izango diren…Biharko ekitaldia oso grafikoa izango da. Erakutsiko dugu datorren urtean hainbat menditan egingo duguna.
Horrelako mobilizazio erraldoiak denborarekin prestatu behar dira, ezta?
Gauza asko hartu behar dira kontuan. Mendi bakoitzaren ezaugarriak ikusi behar dira, nola igo daitekeen, babes planak osatu, komunikatiboki kontakizun guztia josi… Badauka bere lanketa. Baina lanketarik zailena, segur aski, euskaldunak eta katalanak elkarlanean jartzea izango da. Engranaje desberdinak dauzkagu eta engranaje horiek ongi olioztatu behar dira; kostatzen du koipeztatzea.
«Askatasuna» eta «autodeterminazio eskubidea» aldarrikatu nahi dituzue. Zergatik egingo da orain? Erabakitzeko eskubidea berriro agenda politikoan sartu nahi duzue?
Guk garrantzi handia ematen diogu Pirinioak lotuko dituen ekintzari. Hiru mailatan.
Batetik, burujabetzaren inguruko beste olatu bat datorrelako, bakoitzak bere erritmo eta helburu ezberdinekin: Eskozia; Irlanda; Gales; kanak herrian hirugarren erreferenduma… Martxan dauden estaturik gabeko nazioak dira. Olatu berri hori aurreikus daiteke.
Bigarren arrazoia: Katalunian mahai politikoarekin dabiltza; autodeterminazioa edota independentziaren aldeko iritziak berraktibatzen ari dira. Gu haiekin elkarlanean aritzeak, gehiago edo gutxiago, parekatu egiten gaitu.
Hirugarren arrazoia da Euskal Herriari begirakoa. Pultsio nazionala ahulduta dagoen honetan, hiru eremu administratiboei eragingo dien iniziatiba bat mahai gainean jartzeak, Euskal Herria mapan kokatuko du. Zazpi lurraldeak barnebilduta. Gainera, sinkronia bat lotu daiteke Kataluniarekin.
Bestelako kontzeptu batzuk bidali ditzakegu iniziatiba horren bitartez; nazioartean autodeterminazioa da erabiltzen den terminoa. Gu ere autodeterminazioa gure eguneroko bizitzan erabiltzen hasiko gara.
Lehen esandako horren guztiaren harira, gizartea prestatuta eduki behar dugu, baita indartuta ere, erronka handiak baitatoz aurretik. Autogobernu ponentzia ireki daiteke, eta erabakitzeko eskubideak ardatz izan behar du. Ardatz hori jarri bitartean, herritarrok marra gorria izango gara. Esango dugu erabakitzeko eskubiderik ez duen estatus berririk ez dugula onartuko.
Beraz, Katalunian bezala, Euskal Herrian ere gizarte zibila esaten zaion hori izango da prozesuaren motorra.
Motorra izango da alde batetik, eta, bestetik, bermea. Hor ari gara, hori guztia josten, elikatzen eta pixka bat aktibatu nahian. Onartzen dugu garai zailak direla mobilizaziorako edo indar erakustaldi masiboak egiteko.
Autogobernu ponentzia berriro mahai- gaineratu dute. Zein irakurketa egiten duzu?
Katalunian dago gakoa. Katalunian mahai politikoa sortzen bada, estatua segun eta zein eskaintzarekin joaten den ikusita, horren arabera posizionatuko dira hemengo alderdiak. Pandemiak erakutsi digu zein muga dituen burujabetzak, herri gisa zein muga dauzkagun, eta zaharkituta geratu dela berrogei urteren ondoren oraindik osatu gabe estatutua.
Erabat normala da burujabetzan sakondu nahi dugun guztiok estatus horren berregokitzapen bat eskatzea eta mahai gaineratzea. Ikusi beharko dena da bakoitzak zein mailataraino joan nahi duen eta dimentsio ematen dion. Hala ere, abiapuntuan ados gaude; alegia, estatus hau ez dela nahikoa herritarron beharrei erantzuteko, eta bestelako tresna batzuk behar ditugula.
Herritarrek zer egin behar dute biharko ekitaldian parte hartzeko?
Izena eman beharko da Gure Eskuren webgunean, eta bost euro ordaindu beharko dira, asegurua ordaintzeko. Argi frontala eraman beharko da. Oarsoaldekoak 18:30ean geratu gara, Arritxulo aterpetxean. 21:30ean, Añabitarten 2022ko ekitaldia aurkeztuko da, eta bertan animazioa egongo da 19:30etik.
