Filosofia kaxa batean sar daiteke, baina, batez ere, hortik atera
Oi(h)artzun Filosofikoa taldeak 'Hamaika kutixi filosofiko' kaxa osatu du. Haur filosofiako materiala euskarazko hutsuneari erantzun nahi diote.
Kaxa batean bildu dituzte testuak, ilustrazioak eta galderak. Oi(h)artzun Filosofikoa taldeak bost urte daramatza herrian haur filosofiari buruzko saioak egiten. Maddi Nazabal, Izaro Toledo, June Retegi eta Xabier Salaberriak ordutik antolatu dituzte saioak, beste hainbaten prestutasunarekin.
Beren helburuetako bat, saioez gain, euskarazko materiala sortzea zen. Pandemiak horretarako atea ireki zien. «Konturatu gara erabiltzen dugun material gehiena —haur filosofian behintzat— erdaraz dagoela. Haur filosofiak baditu 40 bat urte, eta euskaraz ez dago ia ezer», azaldu du Xabier Salaberriak.
Pandemiak gogorren jo zuen garaian ezin zuten saiorik egin. Udalaren diru laguntza zuten horiek aurrera eramateko, eta itzuli egin behar izango zutenez, materiala sortzera bideratu zuten partida ekonomikoa. Baita indarrak ere.
Hasieran proiektu oso lokala izango zen: testuak eta ilustrazioak egingo zituzten sortzaileak oiartzuarrak ziren. Ikusten hasi zirenean egitasmoak ibilbide luzeago bat izan zezakeela, Oiartzundik kanpoko sortzaileen ateak jotzen hasi ziren: «Hasieran zazpina testu eta ilustrazio izango ziren, baina gero 11 bihurtu dira. Fitxatu ditugu Miren Agur Meabe, Eider Eibar, Agustin Arrieta, Txakur Gorria… Euskal Herrira begira keinu bat egin nahi genuen», azaldu du. Sortzaileen zerrenda osoa hemen klik eginda kontsulta daiteke.
Testua, ilustrazioa… eta galderak
Bederatzi ipuin izango dira, poema-sorta bat (Meaberena) eta antzezlan bat (Oier Guillanena). «11 ipuin izena eduki beharrean, Hamaika kutixi izena jarri diogu, 11 testu, 11 ilustrazio eta 11 galdera izango dituelako».
Oi(h)artzun Filosofikoa-ko kideak azaldu duenez, ipuin bakoitzak ilustrazio bakarra du, baina, horrez gain, fitxa batzuk bildu dituzte kaxan —«jolasteko karten antzekoak»—. Atzealdean 11 galdera izango dituzte idatzita: «Batzuk testuarekin lotuta daude, beste batzuk ilustrazioarekin, eta azkenak dira gai horrekin orokorrean erlazioa dutenak. Guztiak dira filosofatzeko; ipuineko gauza partikular batetik hasi eta zerbait orokorreraino».
Sortzaile bakoitzari gai bat esleitu zioten. Liburuak hitzaurre moduko bat izango du, haur filosofia zer den azalduz, baina baita argibideekin ere, irakasleek ikasgelan edo gurasoek etxean kaxa nola erabili erakusteko: txartelak nola egin, dauden galderez harago egin daitezkeenak…
Proiektua hiru fasetan banatu dute. Lehenengoa da abian duten crowfundinga (azaroaren 13ra arte). Martxa onean doan arren, jarritako langa gainditzen duen kopuru oro ongietorria izango da. «Ziurtatzen digu kaxa gehiago inprimatzea. Bagenuen beldur txiki bat: materiala garestiagoa da, ez genekien zenbat ale atera…». Verkami plataforman egin daiteke ekarpena.
Bigarren faseak Internetetik lokalera —hala esan badaiteke— salto egingo du. Azaroaren 16an proiektua aurkezteko ekitalditxoa egingo dute: «Sortzaileak gonbidatuko ditugu. Gainera, guraso taldeei-eta aukera emango diegu eskaera egiteko Gabonen aurretik, opari interesgarri bat izan baitaiteke. Herri eta eskualdean eskuragarri jartzeko balio izango du». Ondoren liburu dendetan salgai jarriko dute, baita Interneten ere.
Salaberriaren ustez, «kalitatezko produktua» da, sona handiko sortzaileekin. Eta, garrantzitsuago dena: euskaraz. «Tristea da, baina hala da. Kontua ez da ingelesez zegoena itzultzea —gainera zaharkitua gera daiteke—, baizik eta euskaraz berria sortzea, hemengo eta gaur egungo begiradatik»
