«Haurrekin euskaraz hitz egiten dut, baina helduekin...»
‘Haurren aurrean helduok heldu’ dinamika egingo dute, bigarren aldiz, hilaren 19tik 29ra. Haurrekin lotura dutenen hizkuntza ohituran eragitea da asmoa, baita eredugarritasuna sustatzea ere.
Haurrak elkartzen diren hainbat tokitan jarriko dituzte dinamika martxan dagoela gogorarazteko euskarriak. Erreportaje honen titularrak islatzen duen jarrera oso ohikoa da: haurrak presente daudenean, euskara nagusitu ohi da umeen topaleku diren gune askotan, baina espaziotik desagertzen direnean, helduek gaztelaniara jotzen dute.
Hizkuntza ohitura horretan txip aldaketa eragiteko asmoz, Haurren aurrean, helduok heldu dinamika martxan jarriko dute bigarren aldiz. Hilaren 19tik 29ra bitartean izango da, eta, Oiartzunekin batera, aurtengoan ere Pasaiak hartuko du parte.
Ttur-tturrek dinamizatu du ariketa. Aitzol Perez de San Romanek azaldu duenez, Euskaraldian bezala, «hausnarketa» bat sustatu nahi dute.
Bertan lantzen diren arau sozialak errepikatu: lehenengo hitza beti euskaraz izatea; euskaldunak beti euskarari eustea, solaskideak gaztelaniaz erantzun arren; zailtasunak dituenak eskatzea berarekin euskaraz egiteko, nahiz eta berak gaztelaniaz egin…
Hala ere, Perez de San Romanek zehaztu duenez, Euskaraldiak duen dimentsioa baino mugatuagoa izango du egitasmoak: «Ez da txapa jantzi beharko, ez da rolik aukeratu beharko, ez izan-ematea egin ere…».
Gainera, parte-hartzaileen profila bestelakoa izango da: 16 urtetik gorako edozein pertsona izan beharrean, 12 urte arteko haurrekin harreman zuzena dutenei egin diete gonbita parte har dezaten, hala nola gurasoak, hezitzaileak edo zaintzaileak.
Eredugarritasunaren bila
Helduen arteko elkarrizketetan ohitura aldaketak bilatzeaz gain, beste helburu bat izango du ariketak: eredugarritasunarena. «Datu askotan ikusten da nola helduek euskara hitz egiten duten haurrak presente daudenean, eta haiek espaziotik desagertzen diren momentuan, erdarara pasatzen dira», esan du Perez de San Romanek.
Modu horretan, mezu «subliminala» ematen dela uste du: euskara haurren hizkuntza dela, eta helduen mundua erdarazkoa.
Horri buelta ematen saiatu nahi dute, edo, behintzat, lanketa bat egin. «Landu nahi da helduak kontziente izatea erreferente direla. Esan ohi den bezala: zer ikusi, hura ikasi».
Helduek kontzientzia hartzea nahi du Ttur-ttur Euskaltzaleon Bilguneak, hizkuntzarekiko duten jarrera bera aldatzeko.
«Ez da bakarrik haurrekin hitz egitea, baizik eta gainontzeko harremanetan norberak nola jokatzen duen ikustea. Izan ere, eragin handia du haur horiek jasotzen duten pertzepzioan», gaineratu du.
Ez da ez txaparik, ez Belarriprestik, ez Ahobizirik, baina dinamika martxan dagoela ikusarazteko izango da bereizgarririk: euskarri bisualak jarriko dituzte haurrak elkartzen diren tokietan, kanpainaren irudiekin, jendea parte hartzera gonbidatuz.
«Euskarriak jarriko ditugun toki horiek parkeak eta bestelakoak izango dira. Noski, gustatuko litzaiguke etxera joaten direnean ere ariketa horri eustea: ideala litzateke. Euskaraldiak bezala, hamar egun iraungo ditu, eta idealena litzateke hamar egun horietatik 365 egunetara zabaltzea…».
Ekitaldi ugari
Dinamikak irauten duen bitartean, hainbat ekitaldi antolatu dituzte. Lehenengoak aste honetan bertan izan dira, euskaraz ez dakiten gurasoei zuzendutako hitzaldia eta euskara datuei buruzkoa —Azmarrin-ekin elkarlanean antolatu zuten—.
Horiek, bereziki, helduei zuzendutako saioak izan dira, baina izango dira familiek elkarrekin gozatzekoak. Disko-festa, jolas eta kantu tailerra… Askotariko eskaintza josi dute dinamika diseinatzen aritu direnek. Honako eragileek diseinatu dute egitaraua: Elizalde Herri Eskola eta Haurtzaro Ikastola; Urmendi haurreskola; Abaraxka ludoteka; bi ikastetxeetako eskolaz kanpoko arduradunak; eta ikastetxeetako guraso elkarteak.
Dinamikaren data aurreratzea erabaki zuten, duela bi urte euria barra-barra bota zuelako. Ea aurten zipriztintzen duen bakarra euskara izaten den. «Erakutsi nahi dugu ohitura aldaketa uste baino errazagoa dela».
